Υπάρχουν δύο βασικές κατηγορίες στις οποίες υπάγονται όλοι οι άλλοι τύποι.
Βιασμός από Γνωστό Πρόσωπο – Πρόκειται για βιασμό που διαπράττεται από πρόσωπο που είναι γνωστό στο θύμα. Αυτή είναι η μεγαλύτερη κατηγορία εγκλημάτων βιασμού, αλλά είναι και η λιγότερο αναφερθείσα. Σε ορισμένες χώρες, μπορεί να φτάσει το 50% του πληθυσμού.
Ποιοί μπορεί να είναι αυτοί οι γνωστοί;
Μέλη της οικογένειας, φίλοι, γνωστοί από τα παλιά, ένας συμμαθητής, ένας συνάδελφος, ο εργοδότης, ο σύμβουλος / θεραπευτής, ο γιατρός, ο εξομολογητής, ο άνθρωπος με τον οποίο σχετίζεσαι συναισθηματικά ή ο σύζυγος.
Οι περιπτώσεις – υποκατηγορίες περιστατικών – είναι πολλές:
Βιασμός σε ραντεβού (date rape), βιασμός σε εκπαιδευτικό ίδρυμα (π.χ. σε εστίες πανεπιστημίου – campus rape), συζυγικός βιασμός, βιασμός ανηλίκου, βιασμός από συμμορία (gang rape) κ.τ.λ.
Στατιστικά, οι περισσότεροι βιασμοί διαπράττονται από πρόσωπο γνωστό στο θύμα. Ωστόσο, είναι λιγότερο πιθανό να αναφερθούν όπως συμβαίνει στις περιπτώσεις βιασμού από ξένο. Επομένως, τα στατιστικά στοιχεία για το συγκεκριμένο τύπο εγκλήματος συχνά υποτιμούν την πραγματική έκταση του προβλήματος δίνοντας λάθος μετρήσεις στις εκάστοτε εθνικές έρευνες. Οι νομικές συνέπειες του βιασμού από Γνωστό Πρόσωπο είναι οι ΙΔΙΕΣ με εκείνες του βιασμού από Ξένο Πρόσωπο.
Βιασμός από Ξένο Πρόσωπο – Ορίζεται ως «σεξουαλική επίθεση από έναν δράστη σε άτομο που δεν το γνωρίζει». Στατιστικά, περίπου 10% των αναφερθέντων βιασμών που πραγματοποιούνται βρίσκονται σε αυτή την κατηγορία. Είναι ΕΥΚΟΛΟΤΕΡΟ για το θύμα να αναφέρει τέτοιο περιστατικό, παρότι ακόμη και τότε το θύμα δυσκολεύεται, λόγω του ότι πιστεύει ότι μπορεί πιθανότατα να υποστεί κοινωνικό στιγματισμό ή και να μην το πιστέψουν (υπολογίζεται ότι είναι τουλάχιστον το διπλάσιο που δεν καταγγέλλεται).
Για να αντιμετωπιστεί ο μύθος «του άγνωστου ξένου που επιτέθηκε ξαφνικά από κρυψώνα», πάνω από το 50% των σεξουαλικών επιθέσεων συμβαίνουν ΕΝΤΟΣ κάποιας ΚΑΤΟΙΚΙΑΣ και σχεδόν ένας στους τρεις βιασμούς συμβαίνουν κατά τη διάρκεια της ΗΜΕΡΑΣ και όχι της νύκτας όπως συχνά πιστεύεται. Συνήθως το θύμα ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΕΙΤΑΙ για ένα χρονικό διάστημα. Ο θύτης ακολουθεί συγκεκριμένο τρόπο λειτουργίας που μοιάζει πολύ με αυτόν του ληστή ή του ψυχρού δολοφόνου, πλην της πράξης του βιασμού, η οποία όμως μπορεί και να ακολουθήσει ή και να προηγηθεί της ληστείας. (Περισσότερα στο επόμενο κεφάλαιο: Μύθοι περί βιασμού.)
