Όλοι μας λίγο έως πολύ έχουμε ακούσει για επεισόδια και συμπλοκές μεταξύ ατόμων ή ομάδων ατόμων, για ασήμαντη αιτία. Τα περιστατικά αυτά, συμβαίνουν συνήθως στους δρόμους, στα γήπεδα, ακόμα και σε κέντρα διασκέδασης και συνήθως προκαλούνται από προβληματικά άτομα που διακατέχονται από διάφορα συμπλέγματα, όπως αυτό της έπαρσης, της χαμηλής αυτοεκτίμησης, του φθόνου.
Τα έντονα συναισθήματα, τα άσχημα βιώματα και οι εμμονές που συσσωρεύονται με το χρόνο υπερισχύουν έναντι της λογικής και, οδηγούν τα άτομα αυτά στην εκδήλωση επιθετικών συμπεριφορών, που οδηγούν μέχρι και στη συμπλοκή, ακόμη και για ασήμαντη αφορμή (π.χ. μια απλή παρεξήγηση), με σκοπό την επιβεβαίωση του «εγώ» τους. Στις περιπτώσεις αυτές, η επίθεση εκδηλώνεται σε στάδια ξεκινώντας από το στάδιο των αντεγκλίσεων (ή του λεκτικού τσαμπουκά) μεταξύ των αντιπαραβαλλόμενων, όπου «ο ένας μετράει τον άλλον» στα λόγια και τις περισσότερες φορές λήγει με παρέμβαση του/των ψυχραιμότερου/ων.
Βασικό όμως χαρακτηριστικό είναι ότι τέτοιες καταστάσεις δεν είναι προμελετημένες επειδή δεν έχουν συγκεκριμένο υλικό στόχο (π.χ κλοπή/αρπαγή) από την πλευρά του επιτιθέμενου, είναι όμως εξίσου επικίνδυνες, διότι εαν η αντιπαράθεση ενταθεί και ξεφύγει από τον έλεγχο, συνήθως καταλήγει σε συμπλοκή μεταξύ των δύο μερών (επιτιθέμενου και αμυνόμενου) με απρόβλεπτες συνέπειες. Χαρακτηριστικά παραδείγματα είναι οι διάφορες μορφές «μάχης δρόμου» (street fights):
Εκτός βέβαια από τις περιπτώσεις που αναφέραμε, υπάρχουν και περιστατικά όπου έχουν σημειωθεί συμπλοκές με σκοπό τη ληστεία, ή την σεξουαλική παρενόχληση του θύματος, περιπτώσεις κατά τις οποίες στην συντριπτική τους πλειοψηφία ο θύτης έχει στοχοποιήσει το θύμα του, έχει προσχεδιάσει την επίθεσή του και ενδεχομένως οπλοφορεί. Στις περιπτώσεις αυτές η επίθεση γίνεται με δόλιο τρόπο, είναι άμεση και απροκάλυπτη, ώστε να μην αφήσει κανένα περιθώριο αντίδρασης στο θύμα.
Το ερώτημα λοιπόν που γεννάται είναι, ποιές οι πιθανότητες να πέσουμε και εμείς θύματα τέτοιων καταστάσεων;
Σίγουρα πιθανότητες υπάρχουν, ωστόσο δεν είναι εύκολο να απαντήσει κάποιος αριθμητικά, διότι κανείς δεν μπορεί να γνωρίζει τα συμπλέγματα ή τα ψυχολογικά προβλήματα του καθενός ή ακόμα χειρότερα, δεν μπορεί να γνωρίζει τι σκέφτεται ή τι σχεδιάζει το άτομο που βρίσκεται δίπλα του στην καφετέρια, απέναντί του στο μετρό ή στέκεται δίπλα σε ένα ΑΤΜ. Μήπως λοιπόν θα πρέπει και εμείς να λάβουμε κάποια ελάχιστα μέτρα ώστε να μειώσουμε τις όποιες πιθανότητες να μπλέξουμε σε επικίνδυνες καταστάσεις; Και αναφέρω ενδεικτικά:
-Εισερχόμενοι σε έναν έρημο και αφιλόξενο δρόμο με περιορισμένο εύρος και δυνατότητες διαφυγής, αυξάνουμε δραματικά τις πιθανότητες να βρεθούμε αντιμέτωποι με απρόβλεπτες καταστάσεις. Καλό είναι λοιπόν να μάθουμε να αποφεύγουμε τις κακοτοπιές και να μην προκαλούμε την τύχη μας πείθοντας τους άλλους για το πόσο «μάγκες» είμαστε:
– Συχνάζοντας σε μέρη όπου εκ των προτέρων γνωρίζουμε ότι έχουν δημιουργηθεί επεισόδια στο παρελθόν, αυξάνουμε τις πιθανότητες να είμαστε το επόμενο θύμα. Ο λόγος είναι απλός: σε ένα τέτοιον χώρο πολλοί θα μας δούν, λιγότεροι θα μας προσέξουν αλλά τουλάχιστον ένας θα θελήσει πιθανόν να πάρει κάτι δικό μας (τα χρήματά μας, το κινητό μας, τα κλειδιά μας, κλπ). Ποιές είναι οι πιθανότητες να τον έχουμε αντιληφθεί έγκαιρα ανάμεσα σε τόσα άλλα άτομα;
– Είναι πολύ προτιμότερο εαν αντιληφθούμε ότι κάποιος μας την έχει «στημένη» να κοιτάξουμε προς το μέρος του δείχνοντας του ότι τον έχουμε αντιληφθεί. Η σωστή και μη επιθετική στάση του σώματος και η σωστή απόσταση μειώνουν δραματικά τις πιθανότητες να μας επιτεθεί ακόμα και εαν έχει προσχεδιάσει την επίθεσή διότι ήδη του έχουμε στερήσει το πλεονέκτημα του αιφνιδιασμού.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα όταν παρκάρουμε το αυτοκίνητό μας, σε κάποιο απομακρυσμένο και σκοτεινό σημείο ή όταν βγαίνουμε από κάποια τράπεζα ή ΑΤΜ:
Εξυπακούεται βέβαια ότι τα παραπάνω μας βοηθούν ώστε να ελαχιστοποιήσουμε τις πιθανότητες να εμπλακούμε σε τέτοιες καταστάσεις. Στην περίπτωση όμως που γίνει κάτι τέτοιο, πριν αντιδράσουμε παρορμητικά, καλό είναι να γνωρίζουμε μερικές βασικές αρχές, οι οποίες παρότι είναι από τη φύση τους απόλυτα λογικές, εντούτοις τις περισσότερες των περιπτώσεων δεν εφαρμόζονται:
– Άμεση φυγή από το επικίνδυνο σημείο, πριν δημιουργηθεί ένταση.
Για να το πετύχουμε αυτό θα πρέπει να είμαστε μακριά από σημεία ή περιοχές με ιδιαίτερα μεγάλη συγκέντρωση ατόμων τα οποία δεν γνωρίζουμε και οπωσδήποτε κοντά σε οδούς ή εξόδους διαφυγής.
– Σε περίπτωση που δεχτούμε λεκτική επίθεση, προσπαθούμε να ελέγξουμε την κατάσταση με ψυχραιμία, καθυστερώντας την εκδήλωση βίας και κρατώντας τη μεγαλύτερη δυνατή απόσταση από τον επιτιθέμενο, με απλές και ήρεμες κινήσεις των χεριών και του σώματος, να δείξουμε ότι δεν επιθυμούμε τη συμπλοκή.
– Στην περίπτωση που εκδηλωθεί επίθεση εναντίον μας και δεδομένου ότι στο σημείο ενδέχεται να υπάρχουν και άλλα άτομα (πιθανοί μάρτυρες κατηγορίας σε κάποιο δικαστήριο), η αντίδρασή μας θα πρέπει να είναι ΑΠΛΗ ΑΜΕΣΗ και ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΗ και ει δυνατόν να μην αφήνει την παραμικρή αμφιβολία ότι βρισκόμασταν αφενός σε άμυνα και αφετέρου δεν είχαμε πρόθεση για την άσκηση βίας και την πρόκληση σωματικής βλάβης.
Άμεση απομάκρυνση από το σημείο της συμπλοκής με τη πρώτη ευκαιρία.
Δεν χρειάζεται να παραμείνουμε για να «θαυμάσουμε» τα κατορθώματά μας και σίγουρα είναι εις βάρος μας το παραμικρό δευτερόλεπτο που σπαταλάμε μένοντας στο συγκεκριμένο σημείο.
Είναι βέβαια αδύνατο να κλειστούμε στο σπίτι μας με το φόβο ότι κάτι μπορεί να μας συμβεί στο δρόμο. Ούτε γίνεται να κυκλοφορούμε με αλεξίσφαιρο γιλέκο κραδαίνοντας από το ένα χέρι μια ματσέτα και από το άλλο ένα 45αρι. Από την άλλη μεριά, οι περισσότεροι από εμάς θεωρούν ότι οι πιθανότητες να γίνουν εκείνοι το επόμενο θύμα μιας βιαιοπραγίας στο δρόμο, είναι οι ίδιες με το να τους προσγειωθεί στο κεφάλι ένα 747. Ωστόσο θα πρέπει να συνειδητοποιήσουμε όλοι μας, ότι ο νόμος των πιθανοτήτων για μία και μοναδική στιγμή ίσως πάψει να λειτουργεί υπέρ μας και ξαφνικά να μετατραπούμε σε θύμα, ακόμα και στα πιο απίθανα μέρη, ακόμα και εαν δεν έχουμε δώσει την παραμικρή αφορμή γιαυτό.
Για το λόγο αυτό θα πρέπει να είμαστε παντού και πάντα υποψιασμένοι, προσεκτικοί και σίγουροι για τον εαυτό μας. Και προς Θεού, ο κακώς εννοούμενος εγωισμός και η έπαρση ΔΕΝ λύνει ποτέ προβλήματα. Αντίθετα τα περιπλέκει με οδυνηρές συνήθως συνέπειες: