Επίπεδα κινδύνου και αντιμετώπιση
Η Εκτίμηση Κινδύνου με τα πρότυπα του Combatives Group, χωρίζεται σε τρία επίπεδα:
- Χαμηλός
- Μέσος
- Υψηλός
Ένας μεσοαστός οικογενειάρχης (άνδρας ή γυναίκα), με εργασία και υγιείς κοινωνικές σχέσεις, με δυσκολία μπορούμε να πούμε ότι βρίσκεται σε κίνδυνο. Με αυτό δεν εννοούμε ότι δεν μπορεί να δεχτεί επίθεση από κλέφτες, κακοποιούς, βιαστές ή δολοφόνους, εννοούμε ότι η έκθεσή του σε αυτούς τους κινδύνους είναι περιορισμένη. Ο φόβος όμως μπορεί να κάνει τους ανθρώπους να πιστεύουν ότι υπάρχουν παντού τρελοί, κλέφτες, κακοποιοί, βιαστές και δολοφόνοι. Όχι και πολύ υγιής τρόπος να ζει κανείς…
Είναι σοφό να κάνουμε πάντοτε τη Σωστή Εκτίμηση Κινδύνου (του κάθε ενδεχόμενου κινδύνου) και να δρούμε πάντα με βάση αυτό και χωρίς υπερβάλλοντα ζήλο.
Σε όλον τον κόσμο, κάθε μέρα, δισεκατομμύρια ανθρώπων καταφέρνουν να βγάλουν την ημέρα χωρίς να πέσουν θύμα κανενός είδους αστικής βίας ή κινδύνου. Αυτό οφείλεται στον τρόπο ζωής τους, που μειώνει σημαντικά τις πιθανότητες εμπλοκής τους σε τέτοια περιστατικά. Υπάρχουν πολλά που μπορούμε να μάθουμε από αυτούς τους ανθρώπους, διότι έχουν αναπτύξει μερικές πολύ αποτελεσματικές στρατηγικές:
- για να Μένουν Mακριά από μπλεξίματα
- για να Εξασφαλίζουν ότι δεν θα υπάρξει κλιμάκωση
Πώς το καταφέρνουν αυτό;
Απλώς το κύριο μέρος του πώς αποφεύγουν την βία, περιλαμβάνει το τί ΔΕΝ κάνουν για να ταρακουνήσουν την βάρκα.
Όπως να μην είναι εγωιστές και εξυπνάκηδες και να γνωρίζουν τις δυνατότητές τους!
Χαμηλός κίνδυνος
Η αλήθεια που οι περισσότεροι «γκουρού τις Αυτοάμυνας» δεν λένε στον κόσμο, είναι ότι τ’ άτομα χαμηλού κινδύνου, δεν χρειάζονται χρόνια αφοσίωσης στην προσωπική τους ασφάλεια. Γι’ αυτό τα Προγράμματα Combatives είναι τόσο σύντομα. Στους τρείς (3) μήνες έχουν μάθει να εφαρμόζουν τα βασικά με επιτυχία, στους έξι (6) μήνες είναι πολύ ικανοί υπό συνθήκες πίεσης και στους εννέα (9) αποτελεσματικοί σε σοβαρές συμπλοκές αυτοάμυνας. Για τους ένστολους, οι Δεκαοκτώ (18) μήνες συνολικά κάνουν το μέσο επαγγελματία εξαιρετικά αποτελεσματικό.
Κατά τη γνώμη μας αυτοί οι χρόνοι αρκούν τόσο να κατανοηθούν τα θεμελιώδη στοιχεία που απαιτούνται για την εκτέλεση μίας πράξης βίας όσο και να μπορεί κανείς να ΚΑΝΕΙ κάτι για αυτές και, αυτός είναι ο λόγος που τα διδάσκουμε.
Είμαστε πεπεισμένοι, από την συσσωρευμένη εμπειρία των Εκπαιδευτών μας, ότι ένας άνθρωπος χαμηλού κινδύνου χρειάζεται όχι περισσότερο από πέντε λεπτά συνολικά την ημέρα, για να εξασφαλίσει την προσωπική του ασφάλεια. Αυτό επιτυγχάνεται με το να αφιερώνει μερικά δευτερόλεπτα που και που, στις δεξιότητες Επαγρύπνησης, Παρατήρησης, Επίγνωσης, Εγρήγορσης, Εκτίμησης Κινδύνου, Απουσίας, Αποφυγής, Απόδρασης και άλλων…
Μέσος κίνδυνος
Ο μέσος κίνδυνος προσδιορίζεται από:
- Παράγοντες Περιβάλλοντος
- Παράγοντες Συμπεριφοράς
Οι παράγοντες περιβάλλοντος, αφορούν καταστάσεις ή συνθήκες που αυξάνουν τις πιθανότητες να επιλεγεί κάποιος για θύμα. Καταστάσεις όπως το να μένει κάποιος σ’ ένα μέρος της πόλης που θεωρείται υψηλού κινδύνου. Να εργάζεται σε συγκεκριμένες εργασίες, να εργάζεται νυχτερινές βάρδιες ή να σχετίζεται με ανθρώπους που σχετίζονται με ύποπτες δραστηριότητες κλπ. Για παράδειγμα, η εργασία σ’ ένα πρατήριο καυσίμων (είχαμε κάποτε πληθώρα ληστειών σε αυτά), έχει αυξημένες πιθανότητες για κάποιον, να βρεθεί να τον σημαδεύει η κάνη ενός όπλου, σε αντίθεση μ’ έναν υπάλληλο γραφείου.
Οι παράγοντες συμπεριφοράς, αφορούν σε πρότυπα συμπεριφοράς.- Συγκεκριμένα, αφορούν στον τρόπο ζωής που επιλέγουν οι άνθρωποι και στις σχέσεις τους με άλλους ανθρώπους του περιβάλλοντός τους. Ένα μέλος της λέσχης σκακιού είναι λιγότερο πιθανόν να εμπλακεί σε βία από έναν χούλιγκαν και ο χούλιγκαν, είναι λιγότερο πιθανόν να εμπλακεί σε βία από ένα μέλος συμμορίας. Το να πηγαίνεις σε κακόφημα μπαρ και να τριγυρνάς στο κέντρο της πόλης στις 3 η ώρα τα ξημερώματα (μία κοινή συνήθεια στην Ελλάδα όπου η βραδινή διασκέδαση ξεκινά στις 11μμ), είναι συνήθειες που αυξάνουν τις πιθανότητες μας, να εμπλακούμε σ’ ένα βίαιο περιστατικό.
Οι παράγοντες συμπεριφοράς, έχουν επίσης να κάνουν με το πώς κάποιοι άνθρωποι συμπεριφέρονται στους άλλους (βλέπε – έλλειψη σεβασμού) – Εξ ίσου σημαντικός παράγοντας είναι η ταχύτητα μετάβασης σε φραστική σύγκρουση υπό ένταση. Ο τελευταίος, μερικές φορές δημιουργεί την ψευδαίσθηση ότι το να είσαι λεκτικά επιθετικός είναι μία αποτελεσματική τακτική. Συνηθίζεται, όμως, στην κατηγορία μεσαίου κινδύνου, ακόμα και για ανθρώπους μεσαίας τάξης ή σε περιβάλλον εργασίας. Αν και οι περισσότεροι «πράοι» άνθρωποι θα επιλέξουν ν’ απομακρυνθούν από ανεπιθύμητες συγκρούσεις, τελικά συχνά επιφέρει συνέπειες.
Ωστόσο, η τακτική της χυδαίας φραστικής επίθεσης είναι πραγματικά αποτελεσματική, μόνο όταν ένας τραμπούκος επιλέγει προσεκτικά στόχους χαμηλού κινδύνου (άτομα με χαμηλή αυτοεκτίμηση). Το καλό όμως ακόμη και για τέτοιους είναι ότι η λανθασμένη εκτίμηση (θύματος) μπορεί να προκαλέσει επίθεση. Κάποιος που φαίνεται υποδεέστερος ή άξιος χλευασμού και κοροϊδίας δεν είναι απαραίτητα έτσι (θυμάστε την ξαφνική γερή κλοτσιά στα «καρύδια»…;). Αν και τέτοια επιθετική συμπεριφορά συνιστά μεσαίο κίνδυνο, με τον λάθος άνθρωπο, θα γίνει η αιτία ο τραμπούκος/εξυπνάκιας/κουραδόμαγκας/bully να γίνει θύμα.
Ωστόσο, ποτέ μην υποεκτιμήσετε μια τέτοια κατάσταση θεωρώντας ότι όλοι αυτού του είδους είναι όλο λόγια. Κάποιοι είναι πραγματικά ικανά καθαρματάκια που ψάχνονται διαρκώς υποδεικνύοντας και τον ποταπό εαυτό τους.
Οι καταστάσεις ΜΕΣΑΙΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ απαιτούν την εφαρμογή επιπλέον ενεργειών και προληπτικών μέτρων. Συνιστάται, στην προσπάθειά σας, ΠΕΡΑ από το να γνωρίζετε ΓΙΑΤΙ και ΠΩΣ εκδηλώνεται η βία, να γνωρίζετε και ν’ αναπτύξετε ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΔΕΞΙΟΤΗΤΕΣ, να ΠΑΡΑΤΗΡΕΙΤΕ το περιβάλλον γύρω σας και να ΕΦΑΡΜΟΖΕΤΕ ΣΥΝΗΘΕΙΕΣ και ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΑ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ (π.χ. η περιπλάνηση για ψώνια σε όχι και τόσο καλές γειτονιές είναι ασφαλέστερη μέρα-μεσημέρι).
Αυτό που είναι πιο σημαντικό στις περιπτώσεις μεσαίου κινδύνου, είναι να καλλιεργήσουμε την ικανότητα να αποσπάμε την προσοχή μας από αυτό που κάνουμε μία δεδομένη στιγμή και, να επικεντρωνόμαστε σε αυτά που γίνονται γύρω μας όταν τα πράγματα αρχίζουν να γίνονται ύποπτα.
Π.χ. Ενώ βαδίζουμε σε υπόγειο χώρο στάθμευσης για να βάλουμε τα ψώνια μας στο αυτοκίνητο, παρατηρούμε τον ίδιο τύπο που είδαμε στην είσοδο όταν μπήκαμε στο κατάστημα, τώρα να στέκεται και να κοιτάει μέσα στο αυτοκίνητό μας. Χωρίς καρότσι, χωρίς ψώνια, χωρίς σύζυγο, χωρίς παιδιά, χωρίς κλειδιά αυτοκινήτου στα χέρια… Αλλάζουμε αμέσως τα σχέδιά μας, επιστρέφουμε αμέσως στο κατάστημα και ειδοποιούμε το προσωπικό ασφαλείας. Αν αγνοήσουμε την ύποπτη συμπεριφορά και αποφασίσουμε να βάλουμε τα ψώνια μας στο αυτοκίνητο, το πιο πιθανόν είναι να μας ληστέψουν.
Υψηλός κίνδυνος
Ο υψηλός κίνδυνος δεν περιλαμβάνει μόνο τους παράγοντες περιβάλλοντος και συμπεριφοράς ως παραμέτρους κινδύνου, αλλά και έναν άνθρωπο που κυριολεκτικά ψάχνει για φασαρία με κάθε τρόπο γιατί ανταποκρίνεται στην ιδιοσυγκρασία του. Γι’ αυτόν οι συμπεριφορές υψηλού κινδύνου είναι ευχάριστες. Και δεν εννοούμε μόνο το μέρος της ανομίας, αλλά όλο το πακέτο της έξαψης, της συγκίνησης, της περιπέτειας και της αίσθησης της ελευθερίας και της δύναμης που αντλεί κάνοντας πράγματα που οι «ασήμαντοι/αδύναμοι» (κατ’ αυτόν) άνθρωποι δεν τολμούν. Είναι οι λεγόμενοι “adrenaline junkies”. Μπορεί επίσης να πρόκειται για μία εκδήλωση διαταραχής προσωπικότητας που οδηγεί ένα άτομο να είναι εγωιστής, μοχθηρός ή οτιδήποτε άλλο πολύ χειρότερο.
Ο υψηλός κίνδυνος μπορεί επίσης να γίνει επιλογή επαγγελματικής σταδιοδρομίας (στην αστυνομία, στο στρατό ή μισθοφόρος) όπου μπορεί κανείς να πυροβολεί ανθρώπους που πυροβολούν εκείνον ή τους φίλους του (ασφάλεια υψηλών προσώπων ή σωματοφύλακες). Για το Combatives Group και την ευρύτερη Κοινότητά του, οι καταστάσεις υψηλού κινδύνου δουλεύονται με πολύ εκπαίδευση επάνω στην Διαχείριση Κινδύνου. Αυτού του τύπου οι καταστάσεις δεν είναι στις προτεραιότητές μας στα χαμηλότερα επίπεδα εκπαίδευσης (Civilian Combatives), ωστόσο διδάσκονται στα υψηλοτέρα επίπεδα (Street Combatives) σε όσους είναι επαγγελματίες ή που θέλουν ν’ ασχοληθούν με επαγγέλματα που το απαιτούν.