Για τον Michael Davidow 6/12/1933 – 8/8/2022
Πώς ξεκίνησαν όλα για μένα
Την πρώτη φορά που είδα ένα αγόρι να πετάει έναν νταή πάνω από τον ώμο του στο σχολείο και σχεδόν να τον «βιδώσει» στο έδαφος, γοητεύτηκα με τα μέσα που το έκανε αυτό. Ο Γουόλτερ δεν ήταν μεγαλόσωμο ή δυνατό αγόρι, αλλά η ευκολία με την οποία το κατάφερε, με έκανε αποφασισμένο να μάθω πώς να το κάνω επίσης. Έγινα η σκιά του για τις επόμενες μέρες, πιέζοντάς τον να μου πει πώς το έκανε και πού θα μπορούσα να μάθω να κάνω το ίδιο πράγμα. Μετά από αρκετές ημέρες και την σταθερή άρνησή του να μου απαντήσει, τελικά υποχώρησε αποφασίζοντας ότι ήμουν υπερβολικά παράσιτο και δεν επρόκειτο να τα παρατήσω.
«Μαθαίνω τζούντο από τον Sensei Mickey».
Στο οποίο απάντησα:
«Mickey; Όπως ο Μίκυ Μάους;»
Μην βιαστείτε να με κρίνετε, αλλά ήταν η πρώτη φορά που άκουσα για κάποιον που ονομαζόταν «Μίκυ» και ειλικρινά περίμενα να ακούσω κάτι λίγο πιο… «αρρενωπό;» ή «επίσημο;»…; Δεν ήξερα τότε ότι αυτός ο ξεχωριστός άντρας θα αντικαθιστούσε από πολλές απόψεις τον πατέρα μου με τον οποίο είχα μια αντιπαραθετική και αναμφισβήτητα δυσλειτουργική σχέση.
Έβγαλα «με το τσιγκέλι» έναν αριθμό τηλεφώνου από τον Walter. Τηλεφώνησα με την προσμονή να ξεκινήσω το συντομότερο τα μαθήματα, μόνο για να μου πουν ότι ο Μίκυ δεν ήταν εκεί, αλλά αν καλούσα αργότερα, μετά τις 10 το βράδυ, μπορεί να τον έβρισκα. Τηλεφώνημα τόσο αργά το βράδυ στη Ν. Αφρική δεν ήταν καθόλου συνηθισμένο, αλλά, τηλεφώνησα μετά τις 22:00, όπως και για αρκετές μέρες στη συνέχεια, ακούγοντας το ίδιο σχόλιο:
«Ο Μίκυ δεν είναι εδώ, δοκιμάστε να τον καλέσετε αύριο.»
Τέλος, μη έχοντας δει κανένα αποτέλεσμα, αλλά εξακολουθώντας να θέλω πολύ να μάθω ότι είχα δει τον Γουόλτερ να κάνει, ζήτησα διστακτικά από τον πατέρα μου να με πάει στο σπίτι του Μίκυ στο Cyrildene και να έρθει να με πάρει όταν θα του τηλεφωνούσα από εκεί. Το έκανε, αλλά μετά από μερικές μέρες που δεν κατάφερα τελικά να συναντήσω τον Mickey, αλλά κοιμόμουν σε μια άνετη πολυθρόνα Laz-Boy τηλεφωνώντας του πατέρα μου μετά τις 10:30, αυτός αντέδρασε άσχημα.
«Δεν είναι ώρα αυτή για παιδί, έχεις διάβασμα και σχολείο!»
Είχα γνωρίσει τη γυναίκα του Mickey, τη Shirley, τους δύο γιους του Avron και Selwyn, και τις δύο υπηρέτριες που φρόντιζαν το σπίτι και τη γυναίκα του που έπασχε τρομερά από τη νόσο του Crone και… τον σκύλο Succi, ένα ηλικιωμένο και ρευματικό Chow, αλλά ΚΑΝΕΝΑΝ MICKEY!
Ένα περίεργο πράγμα για το σπίτι του Μίκυ ήταν ότι η πόρτα της εισόδου δεν ήταν ποτέ κλειδωμένη καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας. Μόνο τη νύχτα όταν όλοι πήγαιναν για ύπνο. Μια πρακτική που μου φάνηκε μάλλον ανησυχητική, δεδομένων των ζητημάτων της βίας στη Νότια Αφρική εκείνη την εποχή. Τον ρώτησα μια φορά για αυτό, η απάντησή του ήταν «Τι θα πάρουν;» η αλήθεια ήταν ότι ζούσε πολύ φειδωλά από όλες τις απόψεις. Ένα άλλο πράγμα που μου φάνηκε πολύ περίεργο, ήταν ότι κανείς δεν φαινόταν να έχει πρόβλημα με αυτό το «ξένο» παιδί που στρογγυλοκαθόταν και συχνά κοιμόταν στην πολυθρόνα Laz-Boy του αφεντικού! Ποτέ δεν σχολίασαν μπροστά μου την παρουσία μου τέτοια ώρα σε ξένο σπίτι. Ίσως μεταξύ τους. Νομίζω ότι όλοι διασκέδασαν λίγο με την επιμονή μου και απλά με ανέχονταν, μιας και ήμουν μόνο 10 ετών. Σε αρκετές περιπτώσεις, αφού είχα γίνει ολίγον τι «μόνιμος» σε εκείνη την πολυθρόνα μετά την πρώτη εβδομάδα, μου πρόσφεραν ακόμη και φαγητό!
Η μέρα που όλα άλλαξαν
Πέρασε άλλη μια εργάσιμη εβδομάδα, οπότε ο πατέρας μου ήταν πλέον τσατισμένος με τον Μίκυ, τον οποίο δεν είχε ακόμα γνωρίσει και μάλιστα ποτέ δεν γνώρισε και πολύ θυμωμένος μαζί μου. Αρνήθηκε να με πάει στο σπίτι του Μίκυ και έτσι, περπατούσα μέχρι εκεί και επέστρεφα κάθε βράδυ, συνολικά 12 χιλιόμετρα για σχεδόν μια εβδομάδα.
Αν αναλογιστεί κανείς ότι ήμουν τότε 10 ετών σε μια χώρα με υπερβολική βία και κυκλοφορούσα βραδιάτικα μόνος μου, θα καταλάβει και το πείσμα μου. Η μητέρα μου σίγουρα έκανε κάποιες «συζητήσεις» με το πατέρα μου επ’ αυτού και τον κίνδυνο αυτής της πρακτικής, αλλά εγώ δεν έμαθα τίποτα για αυτές.Οι σχέσεις μου με τον πατέρα μου ποτέ δεν ήταν καλές…
Είχα περάσει το μεγαλύτερο μέρος των βραδιών του Φεβρουαρίου σε εκείνη τη τόσο άνετη πολυθρόνα Laz-Boy, και ΑΚΟΜΑ δεν γνώρισα τον «Μεγάλο Μίκυ». Μετά, ένα βράδυ Πέμπτης, ένιωσα κάποιον να κουνάει απαλά τον ώμο μου και καθώς ξύπνησα, είδα έναν άγνωστο με γραμμωμένο πρόσωπο και σπασμένη μύτη με ένα γεμάτο περιέργεια αλλά ευγενικό βλέμμα να με κοιτάζει.
«Ποιος είσαι και γιατί είσαι εδώ;»
«Είμαι ο Ζακ και περιμένω να συναντήσω τον Μίκυ!;»
Τραύλισα μιας και με είχε αιφνιδιάζει στον ύπνο μου ένας άγνωστος.
«Τι τον θέλεις;»
«Θέλω να μάθω πολεμικές τέχνες!»
«Καλά να πάθεις! Επέστρεψε αύριο στις 5 το απόγευμα.»
Χρησιμοποιώ το ίδιο σχόλιο «Καλά να πάθεις!» κάθε φορά που κάποιος κάνει αίτηση με επιτυχία στην τάξη μου και άλλων μαθητών μου, και ανακάλυψα ότι ένας από τους μαθητές μου εκπαιδευτής κάνει το ίδιο.
Αυτή ήταν η αρχή της βαθιάς αγάπης μου για αυτό το θέμα. Τώρα πλησιάζω τα 60 και είμαι ακόμα «τρελά ερωτευμένος» με αυτό και πιστεύω ότι αυτή η βαθιά αγάπη μου για οτιδήποτε σχετίζεται με τη μάχη σώμα-με-σώμα, θα τελειώσει για μένα μόνο όταν φύγω από αυτόν τον κόσμο.
Μέντορες μεγάλου διαμετρήματος
Οι καλοί μέντορες είναι δύσκολο να βρεθούν. Οι σπουδαίοι μέντορες είναι πραγματικά σπάνιο είδος.
Το κεντρικό σημείο αυτής της μεγάλης αγάπης για την τέχνη του πολέμου έχει διαμορφωθεί από δύο ανθρώπους, τον Μίκυ Ντέιβιντοου που πάντα έκανε ερωτήσεις, αναγκάζοντάς με πρώτα να σκέπτομαι και μετά οδηγώντας με να σκεφτώ «σωστά». Και, τον Ντένις Χάνοβερ, με τα σχόλια «αναδιαμόρφωσης προσωπικών απόψεων» που μου συγκλόνισαν τον κόσμο. Από αυτούς τους δύο, και κυρίως λόγω του χρόνου προσωπικής επαφής μαζί του, ο Μίκυ είχε μεγαλύτερη επιρροή όσον αφορά την ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΑ μου ενώ ο Ντένις όσον αφορά την ΑΝΑΝΕΩΜΕΝΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ μου.
Δεν κρύβω το γεγονός ότι όλα αυτά τα χρόνια έχω σταθεί στους ώμους ενός στοργικού, ευγενικού, ταπεινού και συμπονετικού ΓΙΓΑΝΤΑ, που μου έδωσε τη δυνατότητα να κοιτάξω λίγο πιο μακριά πέρα από τον ορίζοντα.
Το είχα πει στον Μίκυ με ακριβώς αυτά τα λόγια πολλές φορές και οι μαθητές μου δεν έχουν καμία αμφιβολία για το εύρος αυτών των ώμων.
Ο Μίκυ αφιέρωσε τη ζωή του στους μαθητές του (συχνά σκέφτομαι ίσως περισσότερο από ό,τι θα έπρεπε). Δεν μπορώ να θυμηθώ ούτε μια περίπτωση που έδιωξε έναν άνθρωπο λόγω έλλειψης χρημάτων, συμπεριλαμβανομένου του εαυτού μου (γνώριζε για την άρνηση του πατέρα μου, αλλά και την θέλησή μου). Από όλα τα χαρακτηριστικά του, ήταν η ΣΥΜΠΟΝΙΑ του που μου ήταν ελκυστική…, ΠΑΝΤΑ ο ανθρωπιστής.
Αν η μάχη σώμα-με-σώμα ήταν το μόνο που είχα μάθει από τον Μίκυ, για μένα, θα ήταν αρκετό. Όμως, λόγω της «δύσκολης» σχέσης μου στο σπίτι, πάντα ζητούσα πρώτα τη συμβουλή του Μίκυ για τα πάντα. Άκουγε προσεκτικά, σκεφτόταν για μια ή δύο στιγμές και μετά απαντούσε. Ξεκινώντας πάντα με ένα φιλοφρόνημα, στη συνέχεια εξηγούσε τις σκέψεις του και έκλεινε επαναλαμβάνοντας το φιλοφρόνημα. Όλη η διδασκαλία του ακολουθούσε την ίδια μέθοδο.
Πάντα έψαχνε για αυτό το ΕΝΑ ΚΑΛΟ ΠΡΑΓΜΑ που έκανες ΣΩΣΤΑ, ΠΡΙΝ προσαρμόσει ή αλλάξει το πραγματικό «πρόβλημα», ένα πράγμα τη φορά. Αυτή είναι μια πρακτική που κάθε πραγματικός δάσκαλος πρέπει να λάβει υπόψη του. Χρησιμοποιώ επίσης αυτήν την τακτική, το κλασικό σάντουιτς «φίλησέ τους πριν τους κλοτσήσεις, και μετά, φίλησέ τους πάλι» (Περιέργως, ο Ντένις έχει επίσης αυτή τη προσέγγιση «σκληρής αγάπης»). Ποτέ δεν είπε αιχμηρή θυμωμένη λέξη. Ποτέ δεν υπήρξαν αντεγκλήσεις ή «σου το είπα!», απλώς μια σταθερή, επιδέξια και προσεκτική καθοδήγηση. Εγώ δεν το έχω καταφέρει ακόμη σε τέτοιο βαθμό.«Γηράσκω αεί διδασκόμενος» που λέμε.
Ο Μίκυ ήταν δεξιοτέχνης στο να κάνει τους ανθρώπους να ΣΚΕΦΤΟΥΝ, κάνοντας τις σωστές ερωτήσεις ή χρησιμοποιώντας μια σύντομη αλλά γεμάτη ουσία πρόταση. Άλλη μια δική του τακτική που χρησιμοποιώ και εγώ μέχρι σήμερα. Στην πραγματικότητα, υπάρχουν τόσες πολλές «διδακτικές τακτικές του» και «Μικεϊσμοί» που έχω υιοθετήσει, όπως και κουβέντες του που χρησιμοποιώ, που οι μακροχρόνιοι μαθητές μου πρέπει συχνά να σκέφτηκαν όταν άρχιζα μια απάντηση σε μια ερώτηση με το, «Ο δάσκαλός μου έλεγε…» ή «Ο Μικ έλεγε…» ότι δεν είχα δική μου γνώμη. Αν η μίμηση είναι η υψηλότερη μορφή κολακείας από όλες, τότε ναι, είμαι μιμητής ενός από τους μεγαλύτερους δασκάλους που γνώρισα ποτέ.
Μιλώντας για δασκάλους, υπάρχει ένα ρητό που λέει:
«Όταν ο μαθητής είναι έτοιμος, θα εμφανιστεί ο δάσκαλος».
Και για μένα, φαίνεται ότι αυτό συνέβη! Αρκετοί από αυτούς δεν είχαν καμία σχέση με την πολεμική τέχνη.
Η συμβουλή μου σε όλους όσους ίσως διαβάσουν αυτό είναι ότι «χρειάζεστε έναν μέντορα για τον κάθε τομέα της ζωής σας». Κάποιον με ζωντανά παραδείγματα όσων ισχυρίζεται, ξεκινώντας με τον εαυτό του.
Είναι σημαντικό να έχεις ΚΑΛΟΥΣ ΜΕΝΤΟΡΕΣ και οι καλοί είναι και ΣΠΑΝΙΟΙ και ΞΕΧΩΡΙΣΤΟΙ. Ο Μίκυ υπήρξε ένας τέτοιος, γιατί κάλυψε και άλλες πτυχές της ζωής μου, πάντα με εκτεταμένες επιρροές.
Εκτεταμένη επιρροή
Ο άνθρωπος μετριέται από τη σκιά που ρίχνει.
Αν μπορούσα να μαντέψω πόσοι άνθρωποι έχουν περάσει από τα σχολεία του Μίκυ, θα έλεγα κυριολεκτικά χιλιάδες. Αν ήθελα να προσθέσω σε αυτούς, τους ανθρώπους που δίδαξαν οι μαθητές του και οι δικοί τους μαθητές με τη σειρά τους, με το πέρας των δεκαετιών μέχρι σήμερα, θα τολμούσα να πω ότι ανέρχονται σε δεκάδες χιλιάδες. Τόσο εκτεταμένα είναι τα αποτελέσματα των σπουδαίων δασκάλων και συμβούλων, που οι κυματισμοί εξαπλώνονται παντού. Παρά ταύτα, δεν ήταν γνωστός στον καθένα ονομαστικά, αλλά, ήταν πολύ γνωστός σε πολύ σημαντικούς δασκάλους άλλων ειδών. Ακόμα και εδώ στην Ελλάδα, όπου ζω τώρα, υπάρχουν άνθρωποι που έχουν μέσα τους το «DNA της γνώσης και εμπειρίας» αυτών των ΓΙΓΑΝΤΩΝ και έχω φροντίσει να το ΞΕΡΟΥΝ. Είμαι βέβαιος ότι αυτή η γενεαλογία θα μεταδοθεί στις επόμενες γενιές, γιατί είναι τόσο βαθιά ριζωμένες στις δικές μου διδασκαλίες αυτές οι ακλόνητες αρχές που έχω διδαχθεί, που δεν μπορούν παρά να αντέξουν στον χρόνο.
Το κενό
Γεγονός είναι ότι οι περισσότεροι άνθρωποι συνειδητοποιούν πόσο μεγάλο κενό μένει, μόνο με το πέρας ξεχωριστών ανθρώπων.
Παρά την απόσταση μεταξύ μας τα τελευταία 34 χρόνια, το τηλέφωνο μας έφερνε κοντά μια φορά το μήνα και αργότερα η τεχνολογία του Διαδικτύου μας έφερνε κοντά τουλάχιστον μια φορά την εβδομάδα. Επίσης, επέτρεψε στον Mick να παρακολουθεί ζωντανά μαθήματα από απόσταση 8.000 χιλιομέτρων! Ο Μίκυ δεν θα απολαμβάνει πια αυτά τα μαθήματα και αυτό επίσης με στεναχωρεί. Με αυτή την απώλεια, το κενό που νιώθω ενισχύεται. Ωστόσο, ξέρω ότι αυτός είναι ο κύκλος της ζωής.
Ο Μίκυ έπασχε σοβαρά από διαβήτη για πολλά χρόνια, πράγμα που τελικά οδήγησε στην αφαίρεση του δεξιού του ποδιού στην ηλικία των 87. Αρνιόταν τόσο έντονα να του το αφαιρέσουν που κινδύνεψε η ζωή του. Εκεί ένοιωσα ότι τον είχαμε χάσει. Παρά ταύτα, επιβίωσε και πήραμε όλοι μια ανάσα. Όμως, αυτό και η φυσική του αδυναμία τον ανάγκασε να είναι στο κρεβάτι ή σε αναπηρική καρέκλα. Ακολούθησε μια πολύ επικίνδυνη φάση με Covid-19, όπου πάλι μπήκε στη μονάδα εντατικής στα 88 του και, για δεύτερη φορά, ένοιωσα ότι τον είχαμε χάσει. Αλλά, Μίκυ ήταν αυτός, και ο μαχητής μέσα του δεν το επέτρεψε και την γλίτωσε και πάλι. Η τρίτη μάχη πάλι τον έβαλε στην εντατική κοντά στα 89 του χρόνια αυτή τη φορά. Πλέον είχα πια την απελπισμένη αίσθηση ότι δεν θα έβγαινε. Πρόλαβα να του μιλήσω με το που μπήκε στο νοσοκομείο, αλλά ο κατήφορος που ακολούθησε ήταν πολύ απότομος. Μερικές μέρες αργότερα τον χάσαμε.
Η δημόσια ανάρτησή μου στη Νότιο Αφρικανική ομάδα ήταν:
Σήμερα η καρδιά μου είναι βαριά, !ברוךדייןהאמת!
Ας μην ξεχνάμε τις συνεισφορές που έχει κάνει αυτός ο ευγενικός, στοργικός και ταπεινός άνθρωπος σε όλους των οποίων τη ζωή άγγιξε.
Αύριο γιορτάζω τη ζωή του και όλα όσα μας έχει δώσει !לחיים
Και στην Ελληνική ομάδα μου:
Σήμερα, πριν μερικά λεπτά, μετά από μια μακρά και εξαντλητική μάχη, έχασα τον πνευματικό μου πατέρα. Έμμεσα, μεγάλο μέρος του είναι μέσα σε όλους σας. Ο δάσκαλός μου Μιχαήλ Ντέιβιντοου (Michael -Mickey- Davidow) απεβίωσε.
Σήμερα η καρδιά μου είναι βαριά, !ברוךדייןהאמת
Ας μην ξεχνάμε τις συνεισφορές που έχει κάνει αυτός ο ευγενικός, στοργικός και ταπεινός άνθρωπος σε όλους των οποίων τη ζωή άγγιξε.
Αύριο γιορτάζω τη ζωή του και όλα όσα μας έχει δώσει !לחיים
Και έτσι, σήμερα θρηνώ την απώλειά του. Λυπημένος από το γεγονός ότι η ζωή του από πολλές απόψεις δεν ήταν τόσο άνετη όσο θα έπρεπε, η μετέπειτα ζωή του τόσο δύσκολη και ο θάνατός του τόσο επώδυνος.
Αγαπούσα πολύ αυτόν τον άνθρωπο και ξέρω ότι θα μου λείψει. Ωστόσο…, αύριο είναι μια άλλη μέρα. Μια μέρα που θα με παρηγορήσει το χαρμόσυνο γεγονός ότι ζει μέσα σε όλους όσους άγγιξε τις ζωές. Για μένα είναι τιμή μου να μεταφέρω τον πυρσό ποιο πέρα και γνωρίζω επίσης ότι υπάρχουν πολλοί άλλοι από εμάς ικανοί και αποφασισμένοι να το κάνουμε επίσης.
Αναπαύσου εν ειρήνη καλέ μου φίλε, γιατί η ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ ΣΟΥ βρίσκεται σε ικανά χέρια…
Λίγη ιστορία
Εάν ήταν κάποιος Εβραίος και εξασκούνταν στις πολεμικές τέχνες στο Γιοχάνεσμπουργκ από τα μέσα της δεκαετίας του 1950 μέχρι πριν από περίπου δέκα χρόνια, ο Μίκυ, ή ένας από τους μαθητές του, είναι πιθανό να ήταν δάσκαλός του.
Περιέργως, όταν άρχισα μαθήματα από αυτόν τόσες δεκαετίες πριν, ήμουν ο μόνος μη Εβραίος σε ένα σχολείο Εβραίων. Ο μόνος «ξένος» και παρόλο που δεν ήταν ποτέ φανερό, οι συμμαθητές μου έκαναν προσπάθειες να με απαλλάξουν από την κλειστή τους ομάδα. Αυτή η προσπάθεια ήταν προφανώς ανεπιτυχής, εν μέρει λόγω ενός επίμονου και πεισματάρη Έλληνα που δεν το «έπιασε/κατάλαβε» από νωρίς. Και υποθέτω, εν μέρει επειδή ο δάσκαλός μου, ο Μίκυ, πίστευε ότι έβλεπε περισσότερα σε μένα από όσα εκείνοι.
Επί σειρά ετών ήταν σύμβουλός μου στο πώς να νικήσω τα παιδιά και αργότερα τους άνδρες της σχολής του. Πιστεύω ότι «την έβρισκε» να υποστηρίζει τον «αουτσάιντερ» και να παρακολουθεί την πρόοδό του. Είχα δει το κρυφό του χαμόγελο και τα μάτια του να αστράφτουν όταν κάποιος από τους μαθητές του εκτελούσε απίθανες τεχνικές. Μάλιστα πολλοί από τους πρωταθλητές Τζούντο που έβγαλε η σχολή του, δεν έμοιαζαν με πρωταθλητές. Δεν νομίζω ότι είχε τόσο να κάνει με το σωματικό κομμάτι, διότι υπήρχαν πολλοί σκληροί στις τάξεις του, αλλά με το πνευματικό και τακτικό κομμάτι. Και λέω δάσκαλος και όχι εκπαιδευτής, γιατί οι δάσκαλοι διαμορφώνουν το μυαλό και την ψυχή σου, ενώ οι εκπαιδευτές θέλουν απλώς να σου δείξουν τις κινήσεις και να κερδίσουν χρήματα για τον κόπο τους.
Ο Μίκυ πάντα έβαζε τους μαθητές του πρώτα. Το ντότζο του Μίκυ Ντάβιντοου ήταν το μέρος για να νιώσεις καλά με τη ζωή, τον εαυτό σου και τις ικανότητές σου ως μαχητής. Πάνω από όλα, ο Μίκυ ήθελε να μαθαίνουμε κάτι καινούριο κάθε φορά και να διασκεδάζουμε και το τόνιζε συνεχώς στα παιδιά και στους γονείς τους. Αν και ζούσε πολύ φειδωλά, έως και φτωχά θα έλεγα από τη διδασκαλία, ποτέ δεν έδιωξε έναν μαθητή για οικονομικούς λόγους. Τονίζω, συμπεριλαμβανομένου και εμένα.
Τώρα, ως δάσκαλος ο ίδιος εδώ και πολλές δεκαετίες, προσπάθησα να ακολουθήσω τον τρόπο του Μίκυ. Να ενθαρρύνω τους μαθητές με έναν ευγενικό και ήρεμο αλλά «σταθερό» τρόπο (σκληρή αγάπη), ενώ είμαι συγκεκριμένος σε κάθε δεδομένη κριτική (ξέρω ότι έχω ακόμα δρόμο, και προσπαθώ πολύ να καλλιεργήσω την υπομονή μου).
Τι αναγνώρισαν οι άλλοι για τον Μίκυ
Ο Μίκυ έχει κερδίσει αρκετούς βαθμούς Dan σε διάφορα είδη τεχνών. Τα Νταν συμπεριλαμβανόμενου τη μαύρη ζώνη (1ο Νταν), είναι επίπεδα δεξιοτήτων υψηλότερα από αυτά της βασικής γνώσης της μαύρης ζώνης, σε πολλά είδη πολεμικών τεχνών.
Ο Μίκυ ποτέ δεν έδωσε μεγάλη σημασία σε αυτά και μάλιστα απέφευγε να μιλήσει για αυτά, διότι γνώριζε τον βαθμό κοροϊδίας που υπήρχε στις «πολεμικές τέχνες». Ήταν καθαρά άνθρωπος του «δείξε μου» όχι του «πες μου». Στις δεκαετίες του ‘70 και ‘80 τα McDojo (όπως λέμε McDonald’s – ένα σε κάθε γωνία) είχαν κυριεύσει τον κόσμο. Η Ελλάδα τότε δεν πήγαινε πίσω, έχοντας πολλούς τέτοιους εκ των οποίων γνώρισα μερικούς.
Στην πραγματικότητα, λίγοι άνθρωποι γνώριζαν τους πραγματικούς του βαθμούς ή το εύρος και το βάθος των γνώσεών του.
Κατείχε τους εξής βαθμούς:
- Master του Fanchento Kung Fu (μια εκλεκτικής μορφής κινεζικής μάχης, γνωστή ως «Τρόπος της κόμπρα».)
- 8οDan JuJutsu πραγματικό και 10ο τιμής ένεκεν.
- 4οDan στο Τζούντο.
- 3οDan στο Aikido.
- 1ο Dan στο Go-Ju Ryu Karate Do.
- Θεωρείτο αυθεντία στο πρώιμο Krav Maga (μεταγενέστερη μορφή του Defendu, που σήμερα είναι γνωστό ως Combatives).
Η πρώιμη ζωή του Μίκυ
Ο Μίκυ, υποκοριστικό του Michael, μεγάλωσε στο Regents Park, ένα «σκληρό» νότιο προάστιο του Γιοχάνεσμπουργκ, που συνορεύει με το Rosettenville, μεταξύ της δεκαετίας του 1930 και 1940. Οι γονείς του, που ήρθαν στη Νότιο Αφρική από το Ponevezh της Λιθουανίας, διατήρησαν ένα kosher σπίτι (εξήγηση παρακάτω) για τον Μίκυ και τις αδερφές του Μαίρη, Λίλι και Γκέρτι (νομίζω ότι τώρα η Γκέρτι είναι το μόνο επιζών μέλος της οικογένειας). Και οι δύο γονείς του ήταν κρεοπώλες και, με τις οικονομικές πιέσεις να συντηρήσουν την οικογένεια, δεν κατάφεραν να τηρήσουν το Σάββατο (η χριστιανική αντίστοιχη Κυριακή). Αργότερα στη ζωή του, ο Μίκυ έγινε Shomer Shabbat (εξήγηση παρακάτω) και άρχισε να φοράει kippa (εξήγηση παρακάτω).
Kosher – Η αγγλική λέξη “kosher” προέρχεται από την εβραϊκή ρίζα “kashér”, που σημαίνει «να είναι αγνό, σωστό ή κατάλληλο για κατανάλωση». Οι νόμοι που παρέχουν τη βάση για ένα διατροφικό μοτίβο κοσέρ αναφέρονται συλλογικά ως «κασρούτ» και βρίσκονται μέσα στο (Torah).
Torah – (Τορά תורה) στα εβραϊκά μπορεί να σημαίνει «διδασκαλία, κατεύθυνση, καθοδήγηση και νόμος». Είναι το εβραϊκό βιβλίο των 5 ιερών κειμένων. Αυτά τα ιερά κείμενα επιτρέπεται να γραφτούν μόνο σε δύο γλώσσες, Εβραϊκά και Ελληνικά.
Shomer Shabbat – Κάποιος που είναι Σόμερ Σαμπάτ ή Σόμερ Σαμπός, τηρεί όλους τους νόμους και τις εντολές του εβραϊκού Σαββάτου.
Kippah – ένα κάλυμμα κεφαλιού που φορούν Ορθόδοξοι Εβραίοι άνδρες. Το να φορά κανείς κάλυμμα στο κεφάλι θεωρείται ως ένδειξη ευλάβειας. Οι γυναίκες καλύπτουν επίσης το κεφάλι τους φορώντας ένα κασκόλ ή ένα καπέλο. Ο πιο συνηθισμένος λόγος (για την κάλυψη του κεφαλιού) είναι ένδειξη σεβασμού και φόβου για τον Θεό. Επίσης νιώθουν ότι αυτό χωρίζει τον Θεό και τους ανθρώπους, φορώντας ένα κάλυμμα στο κεφάλι, αναγνωρίζει κανείς ότι ο Θεός είναι πάνω από όλη την ανθρωπότητα.
Στον απόηχο του Ολοκαυτώματος, υπήρχε έντονη παρακολούθηση διαφόρων πολεμικών τεχνών σε εβραϊκές κοινότητες σε όλο τον κόσμο. Λόγω των πολύ πραγματικών απειλών από τους συμπαθούντες των Ναζί και τους αντισημίτες στη Νότιο Αφρική (ο Afrikaaner ήταν πάντα συμπαθητικός προς την Ούννικη φυλή, μιας και από εκεί προέρχεται), το να ήσουν νέος και Εβραίος στο Γιοχάνεσμπουργκ τη δεκαετία του 1940 έκανε την εκμάθηση πολεμικών τεχνών περισσότερο επείγουσα ανάγκη παρά άθλημα. Σε ηλικία 9 ετών, ο Μίκυ ασχολήθηκε με την πυγμαχία, σε ένα γυμναστήριο που διεύθυνε ένας κύριος Coetzee (κοινό Ν. Αφρικανικό όνομα). Δεν υπήρχε τίποτα άλλο κοντά του τότε και ήταν η ευκολότερη λύση. Θυμόταν ότι έλυνε τις αντισημιτικές κοροϊδίες με τις γροθιές του στο Regents Park School.
Στα 13 του, ξεκίνησε την πάλη και στα 16 εντάχθηκε σε σχολή JuJutsu υπό την διδαχή του Ταξίαρχου Μόρρις. Τουλάχιστον, αυτό νόμιζε ότι έκανε, μιας και αυτό του είπαν ότι ήταν.
Ο Morris είχε ονομάσει το σύστημά του Ju Jitsu, αλλά είχε εκπαιδευτεί σε ένα από τα μυστικά σχολεία κομάντο στη Σκωτία, πιθανότατα το Achnacarry υπό την κηδεμονία των Fairbairn και Sykes. (Το Κάστρο Achnacarry υπήρχε το Commando Basic Training Center – C.B.T.C., ένα εκπαιδευτικό ίδρυμα του Βρετανικού Στρατού, κυρίως για την εκπαίδευση Βρετανών Καταδρομέων κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Στο ίδιο σημείο εκπαιδεύτηκαν και οι μυστικοί πράκτορες μέλη της S.O.E. Βρισκόταν στην περιοχή του Κάστρου Achnacarry στην περιοχή Lochaber των Highland της Σκωτίας.)
Εδώ ο Μίκυ ήρθε για πρώτη φορά σε επαφή με τη χρήση του «ανοιχτού χεριού» ως όπλο και την εφαρμογή των λίγων αλλά πολύ αποτελεσματικών τεχνικών του συστήματος που δίδασκε ο Μόρρις.
Θυμάμαι ξεκάθαρα σαν χθες τις πρώτες λέξεις που μου είπε ο Μίκυ στο πρώτο μάθημα που έκανα. «Μην ξεχάσεις ποτέ, ότι το ανοιχτό χέρι είναι πολύ πιο θανατηφόρο από την κλειστή γροθιά». Οι τεχνικές που ακολούθησαν ήταν όλες σχεδόν αντίγραφο αυτών του βιβλίου «Defendu» και η δική μου εισαγωγή στη γενεαλογία των κυρίων Fairbairn και Sykes.
Στα 18 του, ο Μίκυ άρχισε να ασχολείται με το τζούντο και αμέσως μετά την έναρξη του, ο δάσκαλός του τον ενημέρωσε ότι ποτέ δεν θα κατάφερνε πολλά στις πολεμικές τέχνες.
Με τον γνωστό λεπτό τρόπο του Μίκυ (που δεν είπε ποτέ μια κακή λέξη για κανέναν), δεν ανέφερε ποτέ το όνομα αυτού του ατόμου.
Όμως, λόγω της επιμονής του, βρήκε τελικά μέντορες στον καθηγητή Τζακ Ρόμπινσον, ο οποίος θεωρείται ο πατέρας της πολεμικής τέχνης στη Νότιο Αφρική και στον γιο του, Νόρμαν Ρόμπινσον (τώρα 87 ετών), έναν από τους σπουδαίους του Τζούντο, Ju Jutsu και του Καράτε της παλιάς σχολής της χώρας.
Οι Φέρμπερν και Σάικς είχαν αφαιρέσει τις περισσότερες τεχνικές του συστήματος, κρατώντας μόνο τα χτυπήματα και ελάχιστες ρίψεις που θεώρησαν ευκολότερα να αφομοιωθούν από τους δυτικούς. Ο Μίκυ από εκεί ξεκίνησε και την δική μου εκμάθηση και όταν διέκρινε ότι είχα σκοπό να συνεχίσω, τότε με εισήγαγε στο Τζούτσου. Την ίδια τακτική χρησιμοποιεί σήμερα η κοινότητά μας. Αυτοάμυνα πρώτα, Τέχνη μετά.
Ήταν τότε, που ο καθηγητής Jack Robinson του είπε ότι δεν είχε κάνει JuJutsu με τον Morris, αλλά «κάτι άλλο». Ήταν επίσης τότε, όπου αναπτύχθηκε η πραγματική του βάση στο JuJutsu και το αθλητικό τζούντο.
Ο Μίκυ είχε όμορφες αναμνήσεις από την προπόνηση με τους Ρόμπινσον, οι οποίοι έγιναν στενοί φίλοι του. Αντλούσε μεγάλο μέρος του στυλ διδασκαλίας του από τον Νόρμαν Ρόμπινσον, περίπου συνομήλικο του, τον οποίο θαύμαζε ο Μίκυ ως εξαιρετικό εκπαιδευτή.
Ο Μίκυ πέτυχε τον πρώτο του τίτλο Τζούντο στα μέσα της δεκαετίας του 1950, όταν κέρδισε την κατηγορία βάρους του στο Πρωτάθλημα Τζούντο του νομού Τράνσβααλ. Αργότερα, συμμετείχε στην ομάδα Springbok Judo (η επίσημη Εθνική ομάδα) του 1957, που αγωνίστηκε εναντίον της Αγγλίας και επίσης συμμετείχε σε ένα παγκόσμιο πρωτάθλημα πάλης Cumberland, μια μορφή παραδοσιακής πάλης στη Σκωτία, όπου κατετάγη τρίτος στον κόσμο, χωρίς να έχει κάνει ούτε ένα μάθημα!
Το 1955, ο Μίκυ άρχισε να διδάσκει Judo και Ju Jutsu στην αίθουσα του Shul (εξήγηση παρακάτω) στη περιοχή της Berea. Ενώ διαπίστωσε ότι οι νέοι ήταν πρόθυμοι να ασχοληθούν με τις πολεμικές τέχνες, υπήρχε κάποια αντίθεση από τα Εβραϊκά νεανικά κινήματα.
Shul – μια συναγωγή. Από τα Γίντις שול (shul, «σχολή, συναγωγή»), από τη παλιά καθαρεύουσα γερμανική Scuola («σχολείο»), που το πήρε από τα λατινικά schola, η οποία το πήρε από τα αρχαία ελληνικά «σχολή». Στην Ανατολική και Κεντρική Ευρώπη, αυτό οδήγησε στο να ονομαστεί η συναγωγή “shul”, η λέξη στα Γίντις για το σχολείο.
Yiddish – γερμανοεβραϊκή διάλεκτος. Μια γλώσσα που χρησιμοποιούσαν οι Εβραίοι στην Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη πριν από το Ολοκαύτωμα. Αρχικά ήταν μια γερμανική διάλεκτος με λέξεις από τα εβραϊκά και πολλές σύγχρονες γλώσσες και εξακολουθεί να έχει περίπου 200.000 ομιλητές, κυρίως στις ΗΠΑ, το Ισραήλ και τη Ρωσία.)
Οι ηγέτες των κινημάτων νεολαίας υποστήριξαν ότι η κοινότητα θα εξυπηρετούνταν καλύτερα, εάν οι νέοι περνούσαν χρόνο μαθαίνοντας εβραϊκές πολιτιστικές τέχνες μαζί τους, παρά το τζούντο και Τζού Τζούτσου σε ένα «αυτοσχέδιο παροδικής χρήσης ντότζο». Αυτή η διαμάχη έφτασε στα αυτιά του Chaim Segal, του Προέδρου του Νοτιοαφρικανικού Εβραϊκού Συμβουλίου Αντιπροσώπων, ο οποίος έσπευσε να υπερασπιστεί τον Μίκυ λέγοντας:
«Αν τους διδάξουμε περισσότερη αυτοάμυνα και λιγότερους χορούς hora, θα είμαστε καλύτερα.»
Πρέπει να θυμόμαστε ότι αυτό ήταν μόλις μια δεκαετία μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο και, οι αναμνήσεις αυτής της συμφοράς για τους Εβραίους ήταν ακόμα πολύ νωπές. Ακόμα και σήμερα το δόγμα τους είναι «Το Torah στο ένα χέρι και το πολυβόλο στο άλλο». Δεν πρόκειται να αφήσουν κάτι τέτοιο να συμβεί ξανά.
Το 1960, ο Mickey ίδρυσε το πρώτο του dojo, το Johannesburg Amateur Judo Club ή JAJC. Από τους συλλόγους του προέκυψαν πολλοί αξιόλογοι τζουντόκα. Ο ένας ήταν η Solly Margolis, που συμμετείχε στους αγώνες της Maccabi (εξήγηση παρακάτω) και ο άλλος ήταν ο Dennis Hanover, ο οποίος αργότερα έγινε Πρόεδρος της Ισραηλινής Ομοσπονδίας Πολεμικών Τεχνών. Χάρη στην κοινή πρωτοβουλία του Μίκυ και του Ντένις, το τζούντο έγινε άθλημα της Μακάμπι τη δεκαετία του 1960. Αργότερα,τη δεκαετία του 1960, ο Μίκυ υπηρέτησε ως Πρόεδρος της Νότιο Αφρικανικής Ομοσπονδίας Τζούντο – South African Judo Federation – SAJF.
Maccabi – Μέλος ενός σιωνιστικού κινήματος νεολαίας που ιδρύθηκε το 1929, προωθώντας τη σωματική δραστηριότητα και τον αθλητισμό στον εβραϊκό λαό.
Η λέξη προέρχεται από τα λατινικά, που σημαίνει «σφυρί» Maccabi είναι ο ενικός των Maccabees. Οι Μακκαβαίοι ήταν μια ομάδα ηρώων από την εβραϊκή ιστορία.
Ένας άλλος μαθητής του Mickey ήταν ο Mel Miller, 5ο Dan στο κλασσικό Ju Jutsu, και ένας πολύ γνωστός Εβραίος κωμικός του Γιοχάνεσμπουργκ.
Μια κουβέντα του Μελ:
“Bruce Lee was one of my best students!”
έγινε αγαπημένη στο τεράστιο προσωπικό ρεπερτόριο του Μίκυ με σειρές αστείων σχολίων.
Στην πραγματικότητα, ο Μίκυ είχε σπουδάσει για ένα χρονικό διάστημα κάτω από έναν από τους φίλους και ιδιωτικούς μαθητές του Bruce Lee στη Αμερική, τον Έντουαρντ Λιάνγκ, θεμελιώνοντας τότε και την βάση του Fanchento. Μεγάλο μέρος αυτής της επιρροής φάνηκε στη διαδικασία απλοποίησης των τεχνικών που δίδασκε και στην υψηλή εκτίμηση που είχε για τις πολύ προοδευτικές ιδέες του BruceLee για την εποχή. Τότε, πολλοί δάσκαλοι διαφορετικών ειδικοτήτων αποδοκίμαζαν ή ακόμη και απαγόρευαν στους μαθητές τους να φοιτούν σε άλλα σχολεία. Ανάλογα με τον τρόπο σκέψης τους, ή ήσουν αφοσιωμένος σε ΜΙΑ πολεμική τέχνη ή όχι.Ο Μίκυ, όπως πάντα, δεν είχε καμία εκτίμηση για οποιαδήποτε προσπάθεια νοητικού ή τεχνικού «περιορισμού».
Εκτός από τους συλλόγους του Τζούντο στη Μπερέα (Berea) και στο Γκλενχάζελ (Glenhazel – όπου παρακολούθησα μαθήματα και μάλιστα αργότερα δίδασκα), αργότερα, ο Μίκυ άνοιξε επίσης dojo στη Σαβοΐα (Savoy), στο Κένσινγκτον (Kensington) και στο Ντόρνφοντέιν (Doornfontein). Οι σύλλογοι ήταν συνδεδεμένοι με την Εθνική Ένωση Ερασιτεχνών Τζούντο της Νότιας Αφρικής, South African National Judo Association – SANAJA.
Ο Μίκυ επαινέθηκε ως:
«…δια βίου Sensei καθοδηγώντας και ενθαρρύνοντας γενιές μελών της κοινότητας του Γιοχάνεσμπουργκ στις πολεμικές τέχνες».
Ο Μίκυ ήταν πάντα γενναιόδωρος, δίνοντας τον χρόνο του στην κοινότητα, για την οποία αναγνωρίστηκε δεόντως. Βοήθησε τον Οργανισμό Κοινοτικής Ασφάλειας, την CSO, να εκπαιδεύσει την πρώτη του φουρνιά «προστατών» πριν από 25 χρόνια. Στις πρώτες μέρες της CSO, ο Mark Notelowitz, πρώην επικεφαλής του CSO, θυμάται πώς η οργάνωση δεν είχε νομική υπόσταση και δεν είχε εξουσιοδότηση να εκπαιδεύει τα στελέχη της. Οι συμμετέχοντες έλαβαν οδηγίες να πουν στους φίλους και την οικογένειά τους ότι θα πήγαιναν για μια βραδιά πίτσας με τους φίλους τους. Συχνά έπρεπε να εξηγήσουν, κατά την άφιξή τους στο σπίτι, πώς μια επίσκεψη σε ένα εστιατόριο πίτσας είχε ως αποτέλεσμα τόσους μώλωπες!
Κοινό στοιχείο στις σχολές του Μίκυ και του Ντένις ήταν η σκληρή σωματική προπόνηση με μέτρια ή και βαριά επαφή και αποτέλεσμα τους συχνούς μώλωπες. Παράδοση που, όπως γνωρίζετε, συνεχίζεται και στις δικές μας σχολές εδώ στην Ελλάδα.
Ο Μίκυ και η έννοια του Sensei
Δεν μου προκαλεί έκπληξη το γεγονός ότι, σε όλη μου τη ζωή, θυμάμαι το άτομο που συνόδευσε τα πρώτα μου βήματα σε ένα τατάμι. Ο πρώτος μου δάσκαλος, ο πρώτος μου «Σενσέι», είναι αυτός που μου έδωσε μια γεύση για την πειθαρχία και την εξάσκησή της και μου ενστάλαξε αξίες που συνεχίζω να χρησιμοποιώ στην καθημερινότητά μου.
Αλλά, γιατί είναι τόσο κρίσιμος αυτός ο κεντρικός χαρακτήρας που θυμάμαι να κινείται μέσα στο ντότζο παρακολουθώντας τα πάντα;
Πρώτα απ’ όλα, πρέπει να εξηγήσω από πού προέρχεται ο όρος “sensei”, μια λέξη που χρησιμοποιείται τακτικά στα Ιαπωνικά συστήματα. Στις Ιαπωνικές πολεμικές τέχνες, τείνουμε να τη μεταφράζουμε ως “master”. Ωστόσο, η έννοια είναι πιο περίπλοκη από ό,τι φαίνεται.
Το “Sensei” γραμμένο με Kanji (χαρακτήρες από την κλασική κινεζική, κυριολεκτικά σημαίνει «γεννημένος πρώτος» – Στα επίσημα Μανδαρινικά Κινέζικα, αυτή η λέξη διαβάζεται “Xiānshēng” (先生) και σημαίνει «Κύριος», όπου (先) σημαίνει «πριν/προηγουμένως» και (生) σημαίνει «γεννηθείς». Τα Ιαπωνικά λεξικά δίνουν ως εξής την ετυμολογική σημασία “jibun yorisaki niumareta hito” (自分より先に生まれた人) που μπορεί να μεταφραστεί ως «άτομο που γεννήθηκε πριν από εμένα». Αυτή η έννοια είναι πολύ κοντά στον «πρεσβύτερο». Αρχικά, το “sensei” χρησιμοποιήθηκε κυρίως ως τιμητικός τίτλος, χωρίς τη σημασία του «αυτός που διδάσκει». Ενώ σήμερα, με τον όρο “sensei”, εννοούμε «αυτόν που ήταν εκεί πριν από μένα», που είναι ο «εγγυητής της γνώσης και έχει την εμπειρία μιας τεχνικής ή τρόπου» ή με πιο συμπυκνωμένο τρόπο «ένας δάσκαλος που διδάσκει έναν μαθητή».
Περιέργως, παρόλο που σαφώς άξιζε αυτόν τον τίτλο, δεν θυμάμαι ο Mick να απαίτησε ποτέ από κάποιον να τον αποκαλεί “sensei”. Προτιμούσε το Μίκυ, ενώ κάποιοι τον αποκαλούσαν “Sensei Mickey”. Βασικά, δεν είχε κανένα πραγματικό ενδιαφέρον για τίτλους ή ζώνες ή βαθμούς, απλά δεν ασχολιόταν. Δάσκαλοι άλλων συστημάτων το ΕΠΕΒΑΛΑΝ ακόμη και ΕΚΤΟΣ σχολής. Ωστόσο, ο Mick προκαλούσε πολύ περισσότερο ΣΕΒΑΣΜΟ και ένα ΑΚΟΜΗ βασικό και αναμφισβήτητο στοιχείο, την ΑΓΑΠΗ. Περισσότερο από οποιονδήποτε άλλο δάσκαλο γνωρίζω, εκτός από τον Ντένις Χάνόβερ, τον οποίο οι μαθητές του σχεδόν τον λατρεύουν για πολλούς λόγους.
Η άποψη του Μίκυ για τις «πολεμικές τέχνες»
Μόνο μέσω της ταπεινότητας, θα βρείτε τον τέλειο πολεμιστή μέσα σας.
Ο Μίκυ παρέμεινε μέντορας για πολλούς που προσπαθούσαν να κατανοήσουν τις πολεμικές τέχνες. Έδινε διαλέξεις στους μαθητές του και συχνά επέβλεπε τις εξετάσεις για βαθμολόγηση των μαθητών τους.
Πιστεύω ότι πέρα από το γεγονός ότι του έδινε χαρά να βλέπει παιδιά να προοδεύουν, υποψιάζομαι ότι ήταν και τρόπος να διαπιστώσει αν οι μαθητές του, τώρα πια δάσκαλοι, έκαναν σωστή δουλειά.
Μία από τις κύριες ανησυχίες του ήταν ότι, οι διάφορες πολεμικές τέχνες θα έπρεπε να βρουν κοινό έδαφος και να αντλήσουν η μια από την άλλη. Αν και όλα διαφέρουν ως προς το «στυλ», μπορούν να χρησιμοποιήσουν π.χ. τις Τεχνικές Προθέρμανσης Βέλτιστων Πρακτικών, Τρόπους Πρόληψης Τραυματισμών και Τεχνικές Διδασκαλίας για την εκπαίδευση των μαθητών με ΕΙΔΙΚΕΣ ΑΝΑΓΚΕΣ.
Πολλές φορές πήγα μαζί του για να διδάξω Τζούντο σε μια ομάδα τυφλών μαθητών, οι τύποι ήταν απίθανοι, αποδεικνύοντας αυτό που έλεγε ο Μίκυ, «ότι δεν χρειάζεσαι μάτια όταν ακουμπάς χέρια σε κάποιον, γιατί αυτά γίνονται τα μάτια σου».
Για πολλά χρόνια ο Μίκυ «δούλευε» πάνω σε ένα βιβλίο με θέμα αυτό που ονόμασε «Κανόνας Γιό» (Yo Rule), το οποίο συγκεντρώνει τις βασικές κοινές διαστάσεις όλων των μορφών πολεμικής τέχνης.
Έχω κάποιες γνώσεις για αυτό, αλλά δυστυχώς όχι όλες, και δεν ξέρω αν ο Μίκυ τελείωσε ποτέ αυτή τη δουλειά που βρισκόταν σε συνεχή εξέλιξη. Οψόμεθα.
Πιστεύω ότι ήταν ο Sensei Minoru ή Momoro Saganji που εισήγαγε για πρώτη φορά τον Mickey στον «Κανόνα Yo» ή όπως αποκαλείται επίσης “The principle of Yo”. Το έργο βασίζεται σε μια διαίρεση αρχών για τις Ιαπωνικές πολεμικές τέχνες σε 4 στήλες των 16 ενοτήτων με 4 κανόνες/αρχές για κάθε ενότητα. Κάθε στοιχείο έχει αρνητικό ή ευνοϊκό αντίκτυπο στα άλλα, ανάλογα με το σύστημα που χρησιμοποιείται. Η κατανόηση του τρόπου με τον οποίο αυτά τα στοιχεία αλληλεπιδρούν μεταξύ τους, είναι η βάση για να γίνεις ένας τρομερός δεξιοτέχνης των πολεμικών τεχνών.
Ένα από τα κείμενα για τις πολεμικές τέχνες που θαύμαζε περισσότερο ο Μίκυ ήταν το “The Tao of Jeet Kune Do”, μια συλλογή από τα γραπτά και τα σχέδια του Bruce Lee, που δημοσιεύτηκε μετά θάνατον. Ο Μίκυ θεωρούσε αυτό το έργο ως έναν από τους πιο περιεκτικούς οδηγούς στις σύγχρονες μορφές πολεμικών τεχνών.
Τα τελευταία χρόνια του Μίκυ
Στα τελευταία του χρόνια, ο Μίκυ υπέφερε από κακή υγεία, αλλά ακόμη και από το κρεβάτι του στο νοσοκομείο, συμβούλεψε για την ίδρυση ενός Καταπιστεύματος Πολεμικών Τεχνών (Martial Arts Trust) και ετοίμασε διαλέξεις για τον Κανόνα Yo. Η ελπίδα του Mickey ήταν ότι το Martial Arts Trust θα βοηθήσει τους διάφορους ασκούμενους στις παραδοσιακές πολεμικές τέχνες, να μάθουν ο ένας από τον άλλο.
Η σύλληψη δεν είναι καινούρια και θεωρώ ότι είναι οι δυσκολίες που προκύπτουν από τους ίδιους τους ανθρώπους των διάφορων συστημάτων, που θα σκοτώσουν μια τέτοια προσπάθεια. Βασικά, χρειάζεται την απαλλαγή από εγωισμούς, χρειάζεται ωριμότητα. Το βασικότερο πρόβλημα είναι ότι ο καθένας επιθυμεί την προώθηση του εαυτού του και του είδους του. Οι παρωπίδες είναι πραγματικές κι’ ας είναι αόρατες. Οφείλω να πω ότι δεν βλέπω κάτι τέτοιο να είναι εφικτό, μιας και όλοι έχουν γνώμη και κανένας δεν έχει πατάξει τον εγωισμό του σε βαθμό να δεχτεί ότι είναι αδύνατον να γνωρίζει τα πάντα. Εδώ στην Ελλάδα δοκιμάσαμε κάτι τέτοιο πριν από πολλά χρόνια, αλλά δεν μπορέσαμε να το προχωρήσουμε για λόγους που δεν θυμάμαι καν. Όμως, κάπου από εκεί μέσα δημιουργήθηκε και η ΠΑΝΜΑΚ την οποία «βάφτισα» και σχεδίασα την σφραγίδα, μια Πανελλήνια Ομοσπονδία Παραδοσιακού Μαχητικού Καράτε της οποίας υπήρξα συνιδρυτής. Δεν έχω ιδέα για την τύχη της.
Ο Μίκυ πίστευε ακράδαντα ότι για να κατανοήσεις αληθινά την τέχνη του πολέμου, πρέπει να εγκαταλείψεις τις προκαταλήψεις σου, τις προτιμήσεις ή τις αντιπάθειές σου. Να μελετήσεις και να ασχοληθείς με την αγνή μορφή της. Πρόκειται για μια αντικειμενική και χωρίς πάθη διαδικασία, που προφανώς απαιτεί την αλλαγή προοπτικής και την απαλλαγή από όσα αναφέρθηκαν νωρίτερα. Πρέπει να αντλήσεις το καλύτερο από όλα όσα προσφέρονται και να απαλλαγείς από τα υπόλοιπα (προφανώς μια άποψη που συμμεριζόταν με τον Lee).
Περιστατικά και Ανέκδοτα
Αν είχε κάτι σε απεριόριστη ποσότητα ο Μίκυ, ήταν το χιούμορ. Κατ’ εμέ, χρειάζεται ευφυΐα για να έχει κανείς τόσο αστείρευτο και εύστροφο χιούμορ. Και συχνά, παραδειγματική περιφρόνηση του εκλαμβανόμενου «καθωσπρεπισμού» των θεσμών. Οι πράξεις του προκαλούσαν σκέψη, ενώ οι περιγραφές του σπαρταριστό γέλιο.
Εμφανίστηκε κάποιος μαθητής να κάνει προπόνηση χωρίς τη ζώνη του. Έβγαλε ο Μίκυ την δική του και του την πρόσφερε.
«Μα, αυτή είναι μαύρη ζώνη!»
«Όχι, είναι απλά ζώνη.» (Ποτέ δεν έδωσε σημασία σε τυπικότητες, ήταν πάντα άνθρωπος της ουσίας.)
Κατά καιρούς μαθητές του είπαν ότι δεν έχουν λεφτά για να πληρώσουν τον μήνα.
«Σου ζήτησα εγώ ποτέ λεφτά;» (Η τιμή της εποχής ήταν 18 Rand όταν ξεκίνησα και το έλεγε μόνο μια φορά στην εγγραφή. Δεν τον είδα ποτέ να κυνηγάει κανέναν για λεφτά. Όσοι είχαν έδιναν, ελάχιστοι δεν μπορούσαν και αυτό δεν τον πείραξε ποτέ κατά τη γνώση μου.)
Κάποιες φορές, κάποιοι μαθητές δεν είχαν τρόπο να πάνε στο μάθημα ή στο σπίτι τους από το μάθημα.
«Που μένεις; Θα σε πάω εγώ!» (Επί σειρά μηνών πηγαινοέφερνε εμένα στα μαθήματα και όταν με επέλεξε για ιδιαίτερα μαθήματα στο σπίτι του, πηγαινοέφερνε άλλους.)
Όταν κάποιος του έλεγε:
«Δεν έχω λεφτά για στολή.»
«Στο γραφείο μου έχει κρεμασμένες μεταχειρισμένες και καθαρές, έχει και μια στοίβα από ζώνες, διάλεξε ότι σου κάνει.» (Μάζευε στολές και ζώνες από παλιότερους μαθητές που έπαιρναν καινούριες ή ανέβαιναν βαθμό. Σημειώστε δε ότι κανένας μαθητής δεν πλήρωσε ποτέ για καινούρια ζώνη. Το θεωρούσε αξίωμα. Το ίδιο έκανα και εγώ.)
Εμφανίστηκε ο ίδιος για προπόνηση χωρίς ζώνη και του προσφέρθηκαν πολλές. Τις αρνήθηκε όλες και, με πρόφαση ότι είχε μια στο αυτοκίνητο πήγε να την πάρει. Εμφανίστηκε με τον ιμάντα πρόσδεσης του αυτοκινήτου από το πίσω κάθισμα τυλιγμένη στη μέση.
«Ζώνη είναι! Εξάλλου δεν κάθεται κανένας πίσω!» (Φιλοσοφημένος, άμεσος και πρακτικός όσο δεν πάει, καμία εκτίμηση για τους θεσμούς.)
Παρουσία μου στη σχολή του σπιτιού του, εμφανίστηκε άνδρας κάποιου συστήματος καράτε, που ήθελε να κάνει μάχη μαζί του. Του αρνήθηκε μερικές φορές, εξηγώντας του ότι δεν ήταν καλή ιδέα, αλλά ο τύπος ήταν επίμονος. Δεν συζητάω για το αποτέλεσμα το οποίο ήταν γελοίο, αλλά, όταν μαθεύτηκε ότι έγινε το περιστατικό τον ρώτησαν άλλοι μαθητές και δάσκαλοι τι έγινε και αυτός απάντησε:
«Ένα περίεργο πράγμα, ο τύπος έκανε ντου κατά πάνω μου και χτύπαγε συνέχεια το πρόσωπό του στη γροθιά μου! Κάποια στιγμή του είπα, ΦΤΑΝΕΙ! και τον βοήθησα να σηκωθεί και να σταματήσει την αιμορραγία από τη μύτη του.»
Στο μεγάλο γκαράζ του σπιτιού του έκανε τα ιδιαίτερα μαθήματα του. Εκεί έφερε και εμένα να προπονηθώ με μια μικρή ομάδα παιδιών που προορίζονταν να γίνουν Ραβίνοι. Όταν ερχόταν και με έβρισκε να στέκομαι απ’ έξω περιμένοντας ανυπόμονα με ρώταγε:
«Είναι μέσα το απόσπασμα του Θεού;» (Is the God squad in? – Η Εβραϊκή κοινότητα θεωρούσε ότι οι Ραβίνοι έπρεπε να μπορούν να διδάξουν τον λαό τους να μάχεται για την επιβίωσή του. Μακάρι να είχαν τέτοιο φρόνιμα και αξίες οι δικοί μας, εφόσον δηλώνουν τόση αγάπη για το έθνος.)
Στην μεγάλη σχολή στο Κγλενχεϊζελ (Glenhazel) όταν αργούσαν να εμφανιστούν για μάθημα γιατί έκαναν πηγαδάκι στα αποδυτήρια, φώναζε δυνατά προκαλώντας γέλιο:
«Εσείς εκεί μέσα, σταματήστε να πίνετε νερό από την λεκάνη της τουαλέτας και ελάτε εδώ!»
Και πολλά άλλα τέτοια που κάποιες φορές χρειαστήκαμε λίγο χρόνο να συνέλθουμε από το γέλιο.
Μεταξύ σοβαρού και αστείου
Μερικά αποσπάσματα του Μίκυ:
“Take what is useful.”
“Swim downstream.”
“This is not a problem, it is a challenge!”
“So now you know what is wrong, fix it!”
“My job is not to teach you, but to guide you to discover it by yourself.”
“Real learning comes from discovering things on your own. Then it is yours forever!”
“Don’t do a technique for how it looks; look at a technique for what it does.”
“If you control the gap, you control the fight.”
“Attack is better than defence, counterattack is better than attack.”
“You don’t throw to break balance, you break balance to throw!
“If you do that you will suffer from a very common disease called death!”
“If you’re going to be dumb, you better be tough!”
“The last guy that did that was what’s his name…? I think we buried him out back!”
“The last guy that did that died!”
“I remember a guy I used to beat up, I think his name was Bruce something or other… Ah yes! I remember now! Bruce Lee!”
“Rip his arm off and beat him to death with the wet end!”
“There are few problems that cannot be solved with a swift kick to the nuts!”
“The moment you decide to attack, every cell in your body must be screaming victory, if they don’t, you will die!” (Αυτό το σχόλιο το θυμάμαι με έντονη εικόνα, γιατί απευθύνθηκε σε εμένα προσωπικά!)
Όταν τον ρωτούσα πως πάνε τα πράγματα ή απάντησή του ήταν:
“Oh, you know, we carry on rewardless!” (Αντί για regardless)
ή
“Well, I am supporting two children, a wife, and five doctors who seem to be doing very well!”
Συμπεράσματα
Ο καλός Φίλος στη ζωή είναι σκέτος θησαυρός.
Όμως, ποια είναι τα χαρακτηριστικά ενός καλού φίλου;
Θαρρώ πως οι φιλίες δίνουν στη ζωή περισσότερο νόημα. Οι σπουδαίοι φίλοι προσφέρουν συναισθηματική υποστήριξη και μας κάνουν να νιώθουμε αγαπημένοι. Κρίσιμα στοιχεία της ψυχικής και κοινωνικής μας ευημερίας. Κάποιες φορές επιλέγουμε τους φίλους μας, άλλες μας επιλέγουν. Όπως και να’ χει, είναι σημαντικό να επιλέγουμε τους φίλους μας με σύνεση και να τους συμπεριφερόμαστε όπως θέλουμε και εμείς να μας συμπεριφέρονται.
Συνήθως έχουμε περιστασιακές γνωριμίες που καλλιεργούμε, διότι έχουμε συγκεκριμένο χρόνο και ενέργεια. Για να αναπτύξουμε όμως μια φιλία, θέλει επένδυση κυρίως στις αρετές ή χαρακτηριστικά της εχεμύθειας, εμπιστοσύνης, σεβασμού και τίμιας συζήτησης. Δεν είναι πάντα εύκολο εγχείρημα, διότι υπάρχουν και άλλα στοιχεία κάνοντας περίπλοκο το θέμα.
Στοιχεία όπως:
Να ζούμε τίμια με ακεραιότητα, μέσα σε «γυάλινο σπίτι» όπου «φαίνονται όλα» που λέμε. Ο Μίκυ υπήρξε φίλος με ακεραιότητα, που ενεργούσε σε ευθυγράμμιση με τις αξίες και τις δεσμεύσεις του. Είχε ισχυρές ηθικές αρχές και γνώριζε τη διαφορά ανάμεσα στο σωστό και το λάθος, μιλώντας ή ενεργώντας, όταν παραβιάζονταν οι αρχές του. Γνώριζε τον εαυτό του, συμπεριφέρονταν και μιλούσε με τρόπους που ήταν προσεκτικοί και συνεπείς. Εξαιτίας αυτού, μπορούσα να πιστέψω σε όσα έλεγε, ακόμα και όταν διαφωνούσα ή δυσανασχετούσα.
Μπορούσα να τον εμπιστευτώ. Ό,τι και να του έλεγα, ήξερα ότι θα ήταν ειλικρινής και θα μιλούσε από καρδιάς με καλές προθέσεις. Μου έλεγε αυτό που έπρεπε να ακούσω με τρόπο εύπεπτο.
Ο Μίκυ ήταν αξιόπιστος και όχι μόνο ήταν ασφαλή τα μυστικά μου μαζί του, αλλά και οι «ευάλωτες στιγμές», οι φόβοι και η παραξενιές της κάθε ηλικίας μου. Κρατούσε τις υποσχέσεις του, κι’ ας αργούσε. Έκανε αυτό που έλεγε ότι θα κάνει και με υπερασπιζόταν πάντα με καλό λόγο, σε όσους θεωρούσαν ότι παραήμουν σκληρός στα μαθήματα «Φροντίζει να επιβιώσετε!» τους έλεγε. Δεν υπήρξε ποτέ φίλος που το έκανε μόνο όταν τον βόλευε. Υπήρξαν και φορές που δεν έκανε κάποια πράγματα, αλλά στο κάτω-κάτω, ποιός από εμάς έχει κάνει τα πάντα που είπε; Σαν φίλος έκανε και λάθη, δεν ήταν ούτε παντογνώστης ούτε υπέρ-ήρωας. Όμως, ήξερα ότι ποτέ δεν ήταν κακοπροαίρετος και μπορούσα να βασιστώ πάνω του στα σημαντικά ζητήματα άνευ όρων.
Ήταν πιστός. Γνώριζα ότι κάποιοι δεν με ήθελαν ανάμεσα στην κλειστή τους κοινότητα, παρά ταύτα ο Μίκυ στάθηκε πιστός, από την στιγμή που με δέχτηκε σαν μαθητή του. Δεν μιλούσε αρνητικά για κανέναν, άκουγε πάντα όλες τις πλευρές της ιστορίας, δίνοντας και το πλεονέκτημα της αμφιβολίας υπερασπίζοντας το δίκιο.
Ήταν εκπληκτικός ακροατής, λες και «ρούφαγε» όσα του έλεγες με απόλυτη προσοχή, χωρίς να σε διακόψει. Ένοιωθες ότι είχες ακουστεί. Όταν τελείωνες ρωτούσε «Υπάρχει τίποτα που θέλεις να προσθέσεις σε αυτό;», σιγουρεύοντας έτσι ότι είχε πλήρη εικόνα. Μπορούσες κυριολεκτικά να «ξεφορτώσεις», γνωρίζοντας ότι δεν θα υπήρχε παρεξήγηση. Συχνά βοηθούσε να δει κανείς τα πράγματα υπό νέο πρίσμα.
Είχε ατελείωτη συμπάθεια και ανθρωπιά για τους άλλους. Σαν καλός φίλος είχε αυτή την εκπληκτική ικανότητα να μπαίνει στη θέση σου. Έκανε ό,τι μπορούσε, για να καταλάβει τι ένιωθες και αντιδρούσε ανάλογα. Ποτέ δεν σε άφηνε όμως να πιστεύεις ότι είχες δίκιο, αν δεν είχες και σε έφερνε έντεχνα εκεί που έπρεπε, για να το δεις μόνος σου. Δεν το σήκωνε η ηθική του.
Η αυτοπεποίθησή του ήταν μεταδοτική και ενθαρρυντική, κάνοντας σε να πιστεύεις ότι όλα θα πάνε καλά και θα βάλει και ένα χεράκι για να γίνει. Σημαντικό χαρακτηριστικό για κάθε φίλο, να νιώθεις ότι δεν είσαι μόνος. Η αυτοπεποίθηση του σε ενέπνεε, δίνοντας σου κουράγιο και βοηθώντας σε να αισθάνεσαι σίγουρος, ότι μπορούσες να αντιμετωπίσεις κάποιο πρόβλημα.
Με τον Μίκυ ένιωθες καλά όσο περνούσες χρόνο μαζί του, γιατί πάντα υπήρχε το στοιχείο του χιούμορ και της θετικότητας. Ένας υπέροχος φίλος με θετική νοοτροπία. Όταν ήσουν μαζί του σου έφτιαχνε τη διάθεση. Ο χρόνος μαζί του ήταν κάτι που ανυπομονούσα. Ομολογουμένως, αυτό το χαρακτηριστικό δεν είναι απολύτως απαραίτητο σε έναν φίλο, αλλά βοηθά πολύ όταν έχεις τις μαύρες σου. Η αίσθηση του χιούμορ του ήταν ένα χρήσιμο χαρακτηριστικό, γιατί με βοηθούσε να δω την «ελαφριά πλευρά» όταν τα πράγματα γίνονταν δύσκολα.
Δεν επέκρινε ποτέ, ούτε με έκανε ποτέ να νιώθω άσχημα για τις ιδιοτροπίες μου, και είχα, γιατί συχνά ήμουν άκαμπτος ή απόλυτος. Πήγαινα στο σπίτι του και ένοιωθα άνετος όταν μίλαγα μαζί του για τυχόν στραβά που είχα κάνει.
Υπάρχουν και άλλα που θα μπορούσα να προσθέσω… Όπως όλος ο κόσμος, όλα αυτά τα χρόνια πέρασαν πολλοί και διάφοροι άνθρωποι από την ζωή μου αλλά ελάχιστοι έμειναν φίλοι. Ο Μίκυ υπήρξε τέτοιος.
Ο καλός Δάσκαλος είναι ευλογία, γιατί διαμορφώνει μυαλό, ψυχή και σώμα.
Οι δεξιότητες επικοινωνίας, ακρόασης, συνεργασίας, προσαρμοστικότητας, συμπόνιας και υπομονής του Μίκυ ήταν εξαιρετικές. Σαν καλός Δάσκαλος δεν μας άφηνε ποτέ να μένουμε στάσιμοι, αλλά πίεζε συνέχεια για την βελτίωση των μαθητών του, επαινώντας κάθε νέα προσπάθεια με ενθουσιασμό (και μετά διορθώνοντάς τον). Όταν έβλεπε κάποιον να κάνει κάτι σωστά και καλά για πρώτη φορά, τον έβαζε να το επαναλάβει ακριβώς έτσι άλλες 50 φορές. Έπρεπε κανείς να φεύγει από το μάθημα με θετική εικόνα για τον εαυτό του. Είχε ελκυστική παρουσία στην τάξη, βαθιά γνώση του αντικειμένου του και σεβασμό για την αξία της μάθησης και χρήσης όσων δίδασκε στον πραγματικό κόσμο. Υιοθετούσε αμέσως τις βέλτιστες πρακτικές που έβλεπε από άλλους δασκάλους και έτρεφε μεγάλη αγάπη για τη δια βίου μάθηση. Δεν ήταν ποτέ σκληρός με την πειθαρχία. Όσοι ήθελαν άκουγαν. Μάλιστα, όταν τον είδα κάποια στιγμή να διδάσκει μια μικρή ομάδα παιδιών μπροστά του και η υπόλοιπη τάξη να τρέχει τριγύρω παίζοντας κυνηγητό και στριγγλίζοντας, ΣΑΣΤΙΣΑ λέγοντάς του:
«Δεν σε ενοχλεί αυτό;!»
Απάντησε:
«Όποιος θέλει να μάθει, θα μάθει, οι σημαντικοί βρίσκονται εδώ!» (δείχνοντας όσα παιδιά ήταν μπροστά του.)
Ο καλός Μέντορας είναι σωτήριος, γιατί γλιτώνεις πολλές κακές εμπειρίες.
Τι είναι ένας μέντορας;
Βασικά, είναι ένα άτομο που παρέχει τα εργαλεία, την καθοδήγηση, την υποστήριξη και την πληροφορία που χρειάζεται κανείς για να ευδοκιμήσει στο όποιο εγχείρημά του. Είναι κατά κανόνα κάποιος, που έχει ακολουθήσει τον ίδιο δρόμο στον οποίο βρίσκεσαι αυτήν τη στιγμή. Έχει κάνει όσα θέλεις να κάνεις με επιτυχία και σε συμβουλεύει για το τι έχει κάνει και τι τον βοήθησε να τα καταφέρει.
Εδώ ο Μίκυ είχε τα διαπιστευτήρια με το παραπάνω.
Ποιες είναι οι ιδιότητες ενός καλού μέντορα;
Αρχικά πρέπει να έχει βαθύτατες γνώσεις και ζωντανές αποδείξεις για αυτές. Καλές οι θεωρίες, αλλά τίποτα δεν αντικαθιστά την εμπειρία και τις αποδείξεις αυτών στη ζωή. Είχε την τεχνογνωσία και την εμπειρία να πει σωστές κουβέντες. Όποιες ήταν αυτές οι κουβέντες, μεταδίδονταν με ενθουσιασμό και πίστη ότι η κοινή χρήση αυτής της τεχνογνωσίας θα βοηθούσε κάποιον να προοδεύσει. Η σχολή του έβγαλε τους περισσότερους πρωταθλητές Ν. Αφρικής απ’ όλες.
Πάντα αντιμετώπιζε τον κόσμο με σεβασμό και το όποιο πείραγμά του, ποτέ δεν ήταν καταχρηστικό. Συνήθως, έκρινε καθαρά κανείς το «περιπαικτικό πείραγμα» για κάποια «γκέλα» που είχε πει ή κάνει.
Ήταν πάντα πρόθυμος να επενδύσει σε μαθητή του, αρκεί να έβλεπε ανάλογη προσπάθεια από αυτόν. Δεν απαιτούσε τεχνική τελειότητα αλλά αποτελεσματικότητα, αν όμως τύχαινε να ήταν και τέλεια η τεχνική, το αντιμετώπιζε με μεγάλο ενθουσιασμό και ενθάρρυνση.
Αν υπήρχε κάτι που μπορούσε να περιμένει κανείς από τον Μίκυ με σιγουριά, ήταν η ειλικρίνεια και το γεγονός ότι θα απαντούσε με τέτοιο τρόπο ώστε να σε κάνει να σκεφτείς. Αν το κατάφερνες αυτό, το επόμενο βήμα του ήταν να σε καθοδηγήσει να σκεφτείς ορθά.
Παρότι του άρεσε να μιλάει για την τέχνη και τις εμπειρίες του, όταν ερχόταν η ώρα να ακούσει, η ακρόαση του γινόταν απόλυτη με σκοπό την Στοχαστική και Ευσυνείδητη απάντηση.
Χαιρόταν με τις «νίκες» μου σε κάθε τομέα και με ενθάρρυνε όταν «έχανα».
Τι άλλο θα μπορούσε κανείς να περιμένει από έναν φίλο, δάσκαλο και μέντορα;