Ενώ σε άλλες χώρες, σχολικές επιτροπές και διακηρύξεις έχουν σημειώσει πρόοδο στο πρόβλημα πολλών δεκαετιών, η Ελλάδα τώρα αρχίζει να ζει το πρόβλημα.
Προσωπικά δεν θεωρώ ότι χρειαζόμαστε ακόμη άλλες σχολικές επιτροπές και ανούσιες Διακηρύξεις Σύνταξης Σχολικής Επιτροπής ενάντια στο bullying. Είμαστε στα σπάργανα του προβλήματος. Σε πρώτη φάση πιστεύω ότι χρειαζόμαστε επιμόρφωση των δασκάλων στο θέμα του bullying και αύξηση της επίβλεψης του σχολικού χώρου για σημάδια αυτού.
Τα παιδιά πρέπει να ΕΝΗΜΕΡΩΝΟΝΤΑΙ και να ΕΥΑΙΣΘΗΤΟΠΟΙΟΥΝΤΑΙ για τον ορισμό και τις μορφές της ενδοσχολικής βίας και του bullying και να γνωρίζουν ΓΙΑΤΙ αυτά δεν είναι αποδεκτά. Πρέπει να συμμετάσχουν ενεργά στο σχολείο για την ΠΡΟΛΗΨΗ και την ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ενάντια στο bullying. Π.χ. στην περίπτωση που εντοπίσουν τέτοια συμπεριφορά, να αναζητήσουν την παροχή βοήθειας από δασκάλους για την επίλυση των πιέσεων που δέχονται οι ίδιοι ή και συμμαθητές τους και που θα μπορούσαν να κλιμακωθούν σε πιο βίαιες συγκρούσεις.
Ο βαθμός εμπλοκής του καθενός στην αντιμετώπιση του bullying σε σχολικό επίπεδο, σχετίζεται τόσο με την ιδιότητά του, όσο και με τη συχνότητα και την ένταση του κάθε περιστατικού. Ο ρόλος και η ευθύνη του διευθυντή του σχολείου, του δασκάλου, των συμμαθητών και των γονιών είναι διαφορετικός.
Γενικά η εμπειρία μου στην εμπλοκή και στις συνεργασίες πολλών παραγόντων για την πολύπλευρη και πολυεπίπεδη αντιμετώπιση προβλημάτων, δεν είναι ιδιαίτερα θετική, διότι όπως λέει η παροιμία
«Όπου λαλούν πολλά κοκόρια αργεί να ξημερώσει».
Καλές οι χρονοβόρες διαδικασίες, αλλά εδώ διακυβεύονται παιδικές ψυχές και οι λύσεις πρέπει να είναι πιο άμεσες. Ωστόσο, υπάρχουν και αυτοί οι οποίοι πιστεύουν το αντίθετο, δηλαδή, θα πρέπει όλοι οι παράγοντες να συνεργαστούν σε ένα πλαίσιο παράλληλων δράσεων. Δεν είμαι και τόσο σίγουρος για την αμεσότητα αυτής της μεθόδου…
Σε δεύτερη φάση, οι γονείς πρέπει να ενημερώνονται για την ανάρμοστη συμπεριφορά των παιδιών τους και να τους προτείνεται παιδοψυχολόγος, αν το πρόβλημα διαρκέσει. Παρ’ όλα αυτά, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι πολλές φορές, οι ίδιοι οι γονείς είναι η ρίζα του προβλήματος, τόσο για το θύτη, όσο και για το θύμα.
Το σίγουρο είναι ότι θα πρέπει να δοθεί στο παιδί η ευκαιρία για θετική έκφραση της συσσωρευμένης επιθετικότητας. Για τους περισσότερους ανθρώπους η λύση είναι κάποια «πολεμική τέχνη», διότι πιστεύουν ότι με αυτή λύνουν μερικά προβλήματα, της αυτοάμυνας της εκγύμνασης και την διοχέτευση ενέργειας.
Το πρόβλημα που έχουμε εντοπίσει είναι ότι οι λεγόμενες «πολεμικές τέχνες» δεν είναι τίποτα περισσότερο από «μαχητική άθληση». Ως εκ τούτου, δεν μπορούν να καλύψουν αποτελεσματικά τις ανάγκες της αυτοπροστασίας και της αυτοάμυνας σε πραγματικές καταστάσεις (που είναι τελείως διαφορετικές σε ψυχοσωματικό επίπεδο). Δηλαδή, για ένα παιδί μπορεί να φαντάζει καλό και να εξυπηρετεί τον άμεσο σκοπό σε έναν μικρό βαθμό διότι στο κάτω κάτω παιδιά έχει να αντιμετωπίσει, όμως υπάρχουν τεράστια κενά που η αθλητική προσέγγιση δεν καλύπτει στα θέματα της βίας. Αυτά τα καινά δεν φεύγουν όταν φτάνει το παιδί στην εφηβεία όπου ασκούνται αγριότερα επίπεδα βίας και σίγουρα δεν αρκούν για ενήλικες.
Στην αθλητική προσέγγιση, κανείς δεν προσπαθεί πραγματικά να κάνει κακό στον άλλον, δεν υπάρχουν λεκτικοί διαπληκτισμοί και ψυχολογική βία, δεν καλούνται να αντιμετωπίσουν πολλαπλούς επιτιθέμενους, ούτε υπάρχουν όπλα και πάνω απ’ όλα υπάρχουν αυστηροί αθλητικοί κανόνες. Στην πραγματικότητα, όμως, συμβαίνουν τα παραπάνω και συχνά ταυτόχρονα. Η πραγματικότητα είναι και η στιγμή της αλήθειας.
Θέλουμε να πιστεύουμε ότι μπορούμε… ή πραγματικά να μπορούμε να αντιμετωπίσουμε τέτοιες προκλήσεις;
Στο Combatives Group, είμαστε ένθερμοι υποστηρικτές της ΠΡΟΛΗΨΗΣ και όχι της ΚΑΤΑΣΤΟΛΗΣ. Γι’ αυτό και το μεγαλύτερο μέρος της αρχικής εκπαίδευσης που κάνουμε βασίζεται σε αυτή την αρχή. Πρόκειται για μια ΠΟΛΥΕΠΙΠΕΔΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ που σε κάθε βήμα λαμβάνει υπ’ όψιν και το νομικό πλαίσιο (αυτό για τους ενήλικες). Παρά ταύτα, η γνώμη μας είναι ότι όπως προχωράμε τώρα σε κοινωνικό επίπεδο και, έχοντας δει από άλλες κοινωνίες τι πρόκειται να έρθει, καλό είναι σε ορισμένες περιπτώσεις να αποκτήσουμε και δεξιότητες ΚΑΤΑΣΤΟΛΗΣ.
Αυτοί είναι οι λόγοι που η προσέγγιση του Combative Group στο θέμα της βίας ταιριάζει απόλυτα με την πραγματικότητα.
Το Σύστημα Αυτοάμυνας Combatives μας, είναι δομημένο ώστε να έχει λίγες και πολύ αποτελεσματικές τεχνικές αντιμετώπισης μιας βίαιης κατάστασης.
Δεν χρειάζεται να ασχοληθεί κανείς πολλά χρόνια για να μπορέσει να γίνει ικανός να αντιμετωπίσει πραγματικές καταστάσεις. 18-24 ΜΗΝΕΣ ΑΡΚΟΥΝ, ασχέτως τι λένε οι διάφοροι «ειδικοί των πολεμικών τεχνών».
Έχει πάντα σαν κύριο στόχο την πρόληψη, μέσω μιας σειράς ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΩΝ. Η ΚΑΤΑΣΤΟΛΗ χρησιμοποιείται ΜΟΝΟ όταν η πρόληψη δεν είναι αρκετή για να σταματήσει η βία, και πάλι με τη δική της σειρά πρωτόκολλων. Δεν έχει σημασία η ηλικία, διότι τα πρωτόκολλα είναι απλά και απτά. Χρειάζονται όμως μια επισταμένη εκπαίδευση για να γίνουν βίωμα. Όλοι γνωρίζουμε ότι οι συνήθειες δημιουργούνται μέσω της επανάληψης.
Το Σύστημα Αυτοάμυνας Combatives μας δημιουργεί καλές συνήθειες αυτοπροστασίας και αυτοάμυνας.
Το κλειδί είναι να βρουν οι γονείς δασκάλους του είδους που διδάσκουν με την παιδαγωγική μεθοδολογία και όχι μόνο με την αγωνιστική-αθλητική. Το Combatives είναι όχι μόνο σκληρή άσκηση με μηδαμινούς τραυματισμούς συγκριτικά με τα συνήθη αθλήματα (όπως το μπάσκετ το ποδόσφαιρο και οι «πολεμικές τέχνες»), αλλά θέτει και πολύ δυνατή βάση για την μετέπειτα εκμάθηση δεξιοτήτων αυτοπροστασίας και αυτοάμυνας για αστική βία σε ενήλικο επίπεδο.
Και για να μην κουράζουμε με τα γνωστά κλισέ, με την εκπαίδευση που λαμβάνει το παιδί, σύντομα θα αποκτήσει:
- Εγκεφαλική ευστροφία
- Παρατηρητικότητα
- Ορθή κρίση
- Σεβασμό
- Εγκράτεια
- Επιμονή
- Υπομονή
- Ετοιμότητα
- Εκρηκτικότητα
- Εκπληκτική ισορροπία
- Αφύσικα μεγάλη δύναμη για το μέγεθός του
και ένα σωρό άλλες αρετές που θα το βοηθήσουν αργότερα στη ζωή του.
Όλα τα παραπάνω αποτελούν κάποιες ΑΜΕΣΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ σε επίπεδο πρόληψης και αντιμετώπισης της βίας.
Πάντα να θυμόμαστε:
Μεμονωμένες ενέργειες αδυνατούν να δώσουν λύση στο πρόβλημα του bullying στο σχολείο.
Πέρα από αυτά, το θέμα του bullying δεν εξαλείφεται οριστικά, διότι βρίσκεται στην ανθρώπινη φύση από την προϊστορική εποχή. Αυτό που μπορεί να γίνει είναι να περιοριστεί στο ελάχιστο.
Πώς;
Όλα ξεκινάνε από την οικογένεια (τι παράδειγμα δίνω στο παιδί μου και πόση ελευθερία δίνω στους δασκάλους για διορθωτικές κινήσεις;). Και στη συνέχεια, από το περιβάλλον μας (με ποιούς κάνουν τα παιδιά μας παρέα;).
«Δείξε μου τους φίλους σου, να σου πω ποιος είσαι.»
λέει το γνωστό γνωμικό. Οι περισσότεροι το έχουμε ακούσει αυτό. Προσοχή λοιπόν και επαγρύπνηση.
Τέλος, μέρος του προβλήματος κατά την ταπεινή μου άποψη είναι η παρεμβολή μη ειδικών (γονιών) στην λειτουργία των ειδικών (δασκάλων) σε θέματα πειθαρχίας, σεβασμού και γενικά της φρονιμάδας (με την αρχαία έννοια) και τις συνέπειες πράξεων που οδηγούν στην δυσλειτουργία της τάξης και του εκπαιδευτικού συστήματος.
Κακά τα ψέματα, όταν το παιδί έχει την δύναμη μέσω των γονέων και των αρχών να κατατρέχει τον δάσκαλο, γιατί να τον σεβαστεί ή να τον ακούσει;
Ελεγκτικοί μηχανισμοί για την λειτουργία του διδακτικού προσωπικού υπήρχαν και παλαιότερα. Τότε η παιδεία είχε ακριβώς την έννοια της λέξης και ο δάσκαλος ήταν δάσκαλος ζωής. Στην κοινωνία μας, δυστυχώς, ο ρόλος του εκπαιδευτικού έχει υποβαθμιστεί και αυτό είναι τραγικό λάθος! Ξέρω ότι εδώ θα αρχίσουν οι φωνές, οι ενστάσεις και τα σχόλια περί αρχαϊκών πράξεων και παλαιά μυαλά. Όμως γενιές ολόκληρες μεγάλωσαν με την πειθαρχία και το σεβασμό που επέβαλε το διδακτικό σύστημα της εποχής.
Σε παλαιότερες εποχές που η Ελλάδα ήταν περισσότερο αγροτική χώρα, οι γονείς βρίσκονταν στα χωράφια τους. Η γενικότερη καθημερινή επίβλεψη των παιδιών τους έπεφτε στους δασκάλους των σχολείων οι οποίοι ήταν πολύ αυστηροί. Πέρα από το διάβασμα και τα του σχολείου, οι άνθρωποι αυτοί τους μάθαιναν σεβασμό και τους έπλαθαν το μυαλό ώστε να γίνουν καλύτεροι άνθρωποι και χρήσιμοι στη κοινωνία. Δηλαδή, έχαιραν πολύ σεβασμό και τον ρόλο τους τον έπαιρναν πολύ σοβαρά διότι το έργο τους ήταν πραγματικά «παιδαγωγικό». Αυτά έχουν εξαλειφθεί από τον υπερβολικά προστατευτικό γονέα.
Οι ιδέες του πρόσφατου παρελθόντος έχουν οδηγήσει στη δημιουργία μιας γενιάς που δεν αναγνωρίζει την έννοια της πειθαρχίας, του σεβασμού και της φρονιμάδας και δε μπορεί να αντιμετωπίσει τις συνέπειες που ακολουθούν τη συμπεριφορά αυτή.
Η ελευθερία θέλει πειθαρχία και ευθύνη.
Αυτό είναι το αντίτιμό της, η «πληρωμή» της αν θέλετε. Η παιδεία λοιπόν, δεν είναι δωρεάν, την πληρώνουμε με βαρύς φόρους και έχουμε πάψει να την έχουμε (ποιός αντέχει πραγματικά την ιδιωτική παιδεία;).
Γιατί;
Οι δάσκαλοι, σε μια ώριμη και επιτυχημένη κοινωνία, αποτελούν πραγματικά το κέντρο της. Επιτελούν το σημαντικότερο έργο όλων. Από τα χέρια τους θα βγουν οι σωστοί και ευσυνείδητοι πολίτες, εργάτες, επαγγελματίες, γιατροί, μηχανικοί, εκπαιδευτικοί και γονείς. Όταν, λοιπόν, ο κεντρικός κορμός μιας κοινωνίας έχει χάσει το κύρος του και την δυνατότητα να εκτελέσει το έργο του, η κοινωνία και οι αξίες της θα καταρρεύσουν. Χρειάζονται και αυτοί την ενδυνάμωση που θα τους δώσει τα εφόδια να εκτελέσουν το έργο τους, διότι ο ρόλος του σχολείου δεν είναι μόνο να μάθουν το παιδιά γράμματα, αλλά να γίνουν και σωστοί άνθρωποι με την δυνατότητα να προσφέρουν στο σύνολο. Και αυτό φίλοι μου γίνεται μόνο με πειθαρχία, σεβασμό, ευθύνη και φρονιμάδα. Τα υπόλοιπα είναι απλώς λόγια. Κοινώς όπως λένε στα αγγλικά…
Freedom is NOT free! There is ALWAYS a price to pay…
